Thứ Tư, 16 tháng 9, 2020

Thơ tình Lewis Carroll


TẤT CẢ Ở TRONG MỘT BUỔI CHIỀU VÀNG
 
Tất cả ở trong một buổi chiều vàng
Khi chúng tôi bơi thuyền rất thong thả
Bởi chèo thuyền là việc không hề dễ
Những cánh tay nhỏ bé vẫn nhịp nhàng
Theo dòng nước êm ả, chiếc thuyền con
Đưa chúng tôi đi về nơi xa lạ.
 
Bộ ba nghiệt ngã! Trong giờ như vậy
Dưới tiết trời đáng lẽ ngủ mơ màng
Đáng lẽ nghỉ ngơi, đáng lẽ nhìn sông
Thì ba cô gái đòi tôi chuyện kể
Chỉ một mình tôi làm sao có thể
Từ chối ba giọng nói vẻ cầu xin?
 
Cô thứ nhất lên tiếng: “Nào bắt đầu”
Có vẻ như cần làm ngay lập tức
Cô thứ hai: “Nhẹ nhàng hơn một chút
Chỉ cần những điều vô nghĩa mà thôi!”
Còn cô thứ ba ngắt lời chúng tôi
Không dưới một lần chỉ trong một phút.
 
Thế rồi đến lúc có sự lặng yên
Có vẻ như trong mơ đang tìm bắt
Những giấc mơ trẻ đi về vùng đất
Mới mẻ, hoang vu đầy nét diệu huyền
Nơi những con thú trò chuyện với chim
Khó mà tin rằng đấy là sự thật.
 
Cho đến khi ý tưởng dần cạn kiệt
Như mạch nước nguồn trong giếng đã khô
Thì tôi nói: “Ta dừng lại ở đây
Và có thể lần sau ta tiếp tục”
“Đây là lần sau! Lần sau là đây!”
Ba giọng nói kêu lên đầy hạnh phúc.
 
Và câu chuyện về xứ sở thần tiên
Cứ dần dần kéo dài ra như vậy
Có bao sự kiện lạ kỳ trong đấy
Cho đến lúc này câu chuyện đã xong
Còn chúng tôi – phi hành đoàn vui vẻ
Trở về nhà trong nắng buổi hoàng hôn.
 
Alice! Câu chuyện cho trẻ con
Trong những bàn tay dịu dàng hãy giữ
Có bao ước mơ tuổi thơ trong đó
Hãy nhớ giữ trong ký ức của mình
Giống như những người hành hương bảo vệ
Hoa mang về từ xứ sở xa xăm.
______________
*“Tất cả ở trong buổi một chiều vàng” là bài thơ mở đầu cho cuốn sách “Alice ở xứ sở thần tiên” (Alice's Adventures in Wonderland) in năm 1865 của Lewis Carroll. Carroll nhớ lại một “buổi chiều vàng” năm 1862, khi ông đi thuyền trên sông Thêm từ Oxford đến Godstow cùng với ba cô con gái của ngài Henry Liddell. “Cô thứ nhất” là Lorina (Prima) 13 tuổi, “Cô thứ hai” là Alice (Secunda) 10 tuổi và “Cô thứ ba” là Edith (Tertia) 8 tuổi. Alice đã truyền cảm hứng cho nhân vật chính của Carroll, Alice.
 
All in the golden afternoon
 
All in the golden afternoon
Full leisurely we glide;
For both our oars, with little skill,
By little arms are plied,
While little hands make vain pretence
Our wanderings to guide.
 
Ah, cruel Three! In such an hour,
Beneath such dreamy weather,
To beg a tale of breath too weak
To stir the tiniest feather!
Yet what can one poor voice avail
Against three tongues together?
 
Imperious Prima flashes forth
Her edict "to begin it"—
In gentler tones Secunda hopes
"There will be nonsense in it!"—
While Tertia interrupts the tale
Not more than once a minute.
 
Anon, to sudden silence won,
In fancy they pursue
The dream-child moving through a land
Of wonders wild and new,
In friendly chat with bird or beast—
And half believe it true.
 
And ever, as the story drained
The wells of fancy dry,
And faintly strove that weary one
To put the subject by,
"The rest next time—" "It is next time!"
The happy voices cry.
 
Thus grew the tale of Wonderland:
Thus slowly, one by one,
Its quaint events were hammered out—
And now the tale is done,
And home we steer, a merry crew,
Beneath the setting sun.
 
Alice! A childish story take,
And with a gentle hand,
Lay it where Childhood's dreams are twined
In Memory's mystic band,
Like pilgrim's withered wreath of flowers
Plucked in far-off land.
 
 


BÀI HÁT CHO BÚP BÊ CỦA BESSIE
 
Matilda Jane, em không bao giờ nhìn
Nhưng thứ đồ chơi hoặc sách ảnh đẹp.
Bởi những thứ đó đều là vô ích
Em bị mù, Matilda Jane, biết không!
 
Tôi hỏi em, tôi kể chuyện cho em
Nhưng những câu chuyện của tôi vô bổ
Không bao giờ em trả lời tôi cả
Em bị câm rồi, Matilda Jane!
 
Matilda yêu dấu, tôi gọi em
Nhưng dường như em không nghe gì cả.
Tôi hét lên, to đến mức có thể
Em bị điếc rồi, Matilda Jane!
 
Matilda Jane, em không phải bận tâm
Mặc dù em bị mù, em câm điếc
Nhưng có người yêu em rất chân thật
Người đó là tôi, Matilda Jane!
 
Bessie's Song To Her Doll
 
Matilda Jane, you never look
At any toy or picture-book.
I show you pretty things in vain
You must be blind, Matilda Jane!
 
I ask you riddles, tell you tales,
But all our conversation fails.
You never answer me again
I fear you're dumb, Matilda Jane!
 
Matilda darling, when I call,
You never seem to hear at all.
I shout with all my might and main
But you're so deaf, Matilda Jane!
 
Matilda Jane, you needn't mind,
For, though you're deaf and dumb and blind,
There's some one loves you, it is plain
And that is me, Matilda Jane!
 
 

JABBERWOCKY
 
Chuyện kể rằng xưa có con quái vật
Móng vuốt sắc, đôi mắt nó đỏ bừng
Khi nằm bên sông, khi ở trong rừng
Tiếng gầm của nó vô cùng khủng khiếp.
 
“Hãy coi chừng Jabberwock, con trai!
Hàm nó cắn, móng nó dùng để bắt!
Và coi chừng loài chim Jubjub
Người Bandersnatch dữ nhất đời!”
 
Nhưng người con trai đi mài sắc kiếm
Trong một thời gian phóng ngựa đi tìm
Rồi chàng ngồi nghỉ dưới cây Tum Tum
Và suy nghĩ một hồi trong im lặng.
 
Trong lúc đó, ở gần nơi chàng đứng
Jabberwock với đôi mắt đỏ bừng
Đi xuyên qua những bụi cây trong rừng
Và gầm lên khủng khiếp khi nó đến!
 
Một hai, một hai… chàng giơ thanh kiếm
Rồi đâm vào con quái vật thật mau
Con quái vật đã chết, chàng chặt đầu
Mang theo mình trở về nơi chàng đến.
 
“Có thật con đã giết Jabberwock?
Hãy để cha ôm con nhé, con trai
Thật tuyệt vời, ngày vui nhất là đây!”
Và ông cười thầm trong niềm hạnh phúc.
 
Chuyện kể rằng xưa có con quái vật
Móng vuốt sắc, đôi mắt nó đỏ bừng
Khi nằm bên sông, khi ở trong rừng
Tiếng gầm của nó vô cùng khủng khiếp.
____________
*Jabberwocky – một trong những bài thơ hay nhất của thơ vô nghĩa (nonsensical poetry) – được Carroll đưa vào chương I của cuốn “Alice ở trong gương” (Through the Looking-Glass and What Alice Found There), dịch sát từng chữ sẽ là “Nhìn qua gương soi, và Alice tìm thấy gì?” Nó cũng được coi là một trong những bài thơ hay nhất của thơ ca nhân loại nói chung.
 
Jabberwocky
 
`Twas brillig, and the slithy toves
Did gyre and gimble in the wabe:
All mimsy were the borogoves,
And the mome raths outgrabe.
 
«Beware the Jabberwock, my son!
The jaws that bite, the claws that catch!
Beware the Jubjub bird, and shun
The frumious Bandersnatch!»
 
He took his vorpal sword in hand:
Long time the manxome foe he sought —
So rested he by the Tumtum tree,
And stood awhile in thought.
 
And, as in uffish thought he stood,
The Jabberwock, with eyes of flame,
Came whiffling through the tulgey wood,
And burbled as it came!
 
One, two! One, two! And through and through
The vorpal blade went snicker-snack!
He left it dead, and with its head
He went galumphing back.
 
«And, has thou slain the Jabberwock?
Come to my arms, my beamish boy!
O frabjous day! Callooh! Callay!»
He chortled in his joy.
 
`Twas brillig, and the slithy toves
Did gyre and gimble in the wabe;
All mimsy were the borogoves,
And the mome raths outgrabe.
 

1 nhận xét: