Thơ tình William Blake & John Donne

 William Blake 

BÍ MẬT CỦA TÌNH 

Đừng bao giờ về tình
Với người bằng lời nói
Bởi lời theo gió thổi
Lặng lẽ và vô hình.

Tôi nói hết với em
Những lời chất trong ngực
Lạnh run trong nước mắt
Sao tình vội đi nhanh!

Sau đó kẻ du hành
Đi qua đường lặng lẽ
Vô hình và kín kẽ
Sao tình thổn thức lên.

Love's Secret

Never seek to tell thy love,   
  Love that never told can be;   
For the gentle wind doth move   
  Silently, invisibly.   
  
I told my love, I told my love,
  I told her all my heart,   
Trembling, cold, in ghastly fears.   
  Ah! she did depart!   
  
Soon after she was gone from me,   
  A traveller came by,
Silently, invisibly:   
  He took her with a sigh.

HOA HUỆ

Hoa hồng e lệ có gai che chở
Còn cặp sừng bảo vệ chú cừu non
Nhưng hoa huệ với sắc đẹp trắng trong
Chỉ tình yêu – huệ không cần gì cả.

The Lilly

The modest Rose puts forth a thorn,
The humble sheep a threat’ning horn:
While the Lily white shall in love delight,
Nor a thorn nor a threat stain her beauty bright.


VƯỜN TÌNH

Tôi trở lại khu vườn tình yêu xưa
Nơi đùa chơi trên cỏ hoa ngày bé
Lại nhìn thấy tháp chuông của nhà thờ
Đứng giữa màu xanh ngập tràn hoa cỏ.

Những cánh cửa tháp chuông đóng im lìm
“Không được mở” – chữ đề trên cánh cửa
Tôi quay trở lại với khu vườn tình
Đâu rồi cỏ hoa êm đềm ngày cũ?

Tôi nhìn quanh, bốn phía toàn mồ mả
Bên một nấm mồ cha mặc áo đen
Đọc bản thánh ca, giọng trầm buồn bã
Niềm vui tôi tan vào bụi tầm xuân.

The Garden of Love

I went to the Garden of Love, 
And saw what I never had seen: 
A Chapel was built in the midst, 
Where I used to play on the green. 

And the gates of this Chapel were shut, 
And Thou shalt not. writ over the door; 
So I turn'd to the Garden of Love, 
That so many sweet flowers bore. 

And I saw it was filled with graves, 
And tomb-stones where flowers should be: 
And Priests in black gowns, were walking their rounds, 
And binding with briars, my joys & desires.


TUYẾT MỀM

Tôi ra đường vào một ngày tuyết rơi
Tôi bảo Tuyết hãy chơi cùng với tôi
Vừa mới chút đã dịu dàng tan chảy
Để Mùa đông gọi ngang tội giết người.

Soft Snow

I walked abroad in a snowy day;
I asked the soft snow with me to play;
She played and she melted in all her prime,
And the winter called it a dreadful crime.


CÂY THUỐC ĐỘC

Khi người bạn của tôi làm tôi giận
Tôi ghìm lòng và cơn giận qua mau
Khi kẻ thù của tôi làm tôi giận
Tôi lặng im nhưng cơn giận dâng trào.

Tôi giấu nó trong sợ hãi xa xôi
Đêm và sáng cùng nước mắt của tôi
Với mưu chước mềm mỏng và gian dối
Và tôi đem sưởi ấm bằng nụ cười.

Và nó lớn lên, đêm cũng như ngày
Như quả táo đã chín ở trên cây
Khi kẻ thù của tôi nhìn thấy nó
Thì nhận biết rằng chính nó của tôi.

Thế rồi cũng đến một đêm tối trời
Kẻ thù lẻn vào khu vườn của tôi
Và sáng ra tôi vui mừng nhận thấy
Kẻ thù tôi nằm bất động dưới cây.

A Poison Tree

I was angry with my friend; 
I told my wrath, my wrath did end. 
I was angry with my foe: 
I told it not, my wrath did grow. 

And I waterd it in fears, 
Night & morning with my tears: 
And I sunned it with smiles, 
And with soft deceitful wiles. 

And it grew both day and night. 
Till it bore an apple bright. 
And my foe beheld it shine, 
And he knew that it was mine. 

And into my garden stole, 
When the night had veild the pole; 
In the morning glad I see; 
My foe outstretched beneath the tree.

CHÚA SƠN LÂM

Chao ôi hổ! Hổ cháy bừng như lửa
Chúa sơn lâm bừng cháy giữa rừng đêm
Ánh mắt nào, bàn tay nào bất tử
Có thể tạo ra cái vẻ kinh hoàng.

Giữa trời cao, hay chốn nào sâu thẳm
Đôi mắt của ngươi rực lửa cháy lên?
Và nỗi khát khao nào trên đôi cánh?
Bàn tay nào ngọn lửa dám tịch biên?

Bờ vai nào, và từ đâu nghệ thuật
Tạo đường gân thớ thịt của con tim?
Mỗi khi con tim dồn lên nhịp đập
Chân tay nào tạo nên vẻ khiếp kinh?

Đe búa nào, và từ đâu xiềng xích?
Trong thử thách nào trí tuệ của ngươi?
Đã nhào nặn ra vòng vây khủng khiếp
Và cái ôm choàng sợ hãi không thôi?

Khi những vì sao tung ngọn giáo của ngươi
Và khi bầu trời tuôn ra dòng lệ
Thấy việc làm của mình có mỉm cười?
Cái người tạo ra cừu non và hổ?

Chao ôi hổ! Hổ cháy bừng như lửa
Chúa sơn lâm bừng cháy giữa rừng đêm
Ánh mắt nào, bàn tay nào bất tử
Dám tạo ra ngươi với vẻ kinh hoàng?

The Tyger 

Tyger Tyger, burning bright, 
In the forests of the night; 
What immortal hand or eye, 
Could frame thy fearful symmetry? 

In what distant deeps or skies. 
Burnt the fire of thine eyes? 
On what wings dare he aspire? 
What the hand, dare seize the fire? 

And what shoulder, & what art, 
Could twist the sinews of thy heart? 
And when thy heart began to beat, 
What dread hand? & what dread feet? 

What the hammer? what the chain, 
In what furnace was thy brain? 
What the anvil? what dread grasp, 
Dare its deadly terrors clasp! 

When the stars threw down their spears 
And water'd heaven with their tears: 
Did he smile his work to see? 
Did he who made the Lamb make thee? 

Tyger Tyger burning bright, 
In the forests of the night: 
What immortal hand or eye, 
Dare frame thy fearful symmetry?

TÌNH YÊU TAN VỠ

1

Bóng ma của tôi suốt đêm suốt ngày

Như con thú vẫn rình rập quanh tôi

Sự khởi nguồn của tôi không ngừng nghỉ

Vẫn khóc than cho tội lỗi của tôi.

2

Trong chiều sâu vô tận và vô cùng

Ta lang thang lặng lẽ, ta khóc thầm

Trong cơn gió đói và cơn gió khát

Bóng ma tôi len lỏi đến gần em.

3

Nó đi lần trên tuyết dấu chân em

Dù em đi đâu, dù xa hay gần

Cho dù mưa giông, cho dù mưa đá

Có khi nào em quay trở về không?

4

Chẳng phải tự hào, khinh bỉ của em

Làm buổi sáng của tôi thành cơn giông

Chẳng phải vì ghen tuông và sợ hãi

Để tôi hằng đêm nước mắt tuôn ròng?

5

Chẳng phải bảy lần con dao của em

Làm cho cuộc đời, tình yêu đau thương

Và tôi xây bảy ngôi mồ cẩm thạch

Bằng giọt nước mắt lạnh lẽo rùng mình.

6

Và bảy người yêu nữa khóc đêm ngày

Quanh nấm mồ, nơi tình yêu của tôi

Bảy người yêu khác mỗi đêm lại đến

Bên chiếc giường với ngọn đuốc trong tay.

7

Bảy người yêu cúi xuống trong đau buồn

Đội vương miện cho kẻ nằm trên giường

Với tấm lòng bao dung và thương hại

Tha thứ cho em tất cả lỗi lầm.

8

Có khi nào em quay trở về không

Để làm cho sống lại những người tình?

Để cho tôi thôi tuôn dòng nước mắt

Và bỏ qua như tôi đã từng không?

9

Không quay về – anh đừng đợi đừng trông

Tôi là người chiến thắng nhạo cười anh

Khi còn sống – tôi là người yêu dấu

Khi chết rồi – là ngôi mộ của anh.

10

Qua mặt đất, địa ngục và thiên đường

Không còn rào cản và không ngại ngùng

Chuyến bay của tôi kéo dài xuyên suốt

Xuyên suốt những ngày xuyên suốt những đêm.

11

Bộ dạng nhợt nhạt, xanh xao, đáng thương.

Rằng tôi đang theo sau một cơn giông

Nước mắt, tiếng rên giống như chì nặng

Trói quanh đầu tôi chẳng khác gông xiềng. 

12

Tôi khóc trong vô vọng trước vô biên

Cho đến khi với tình tôi quay lưng

Và sau đó để hoàn toàn có thể

Xứng đáng bước vô trong cõi vĩnh hằng.

13

Và để cho nhạo báng khỏi nhân lên

Trên vách đá tôi đành hủy diệt em

Rồi sẽ tạo ra một hình thức khác

Để phụng sự cho số phận của mình.

14

Và thế rồi xuyên suốt cả vĩnh hằng

Em tha thứ cho tôi, tôi cho em

Giống như những lời từng ban của Chúa:

“Đây là bánh mì, còn đây rượu vang”*. 

_____________________

1)Bài thơ này được Blake đánh số đầu tiên có 14 khổ. Tuy nhiên, trong các ấn bản tiếng Anh khác nhau có thể có 15 hoặc 17 khổ nhưng cũng chỉ đánh số 14 là khổ cuối cùng. Điều này cho phép chúng tôi dịch theo số khổ mà chúng tôi cho là tự nhiên và hợp lý nhất.

2)Đây là một trong những bài thơ quan trọng nhất của William Blake có chủ đề liên quan mật thiết đến các tác phẩm lớn trong thời kỳ trưởng thành của ông. Trong bản gốc nó không có tên, tức là nó được đặt theo dòng đầu tiên: “My Spectre around me night & day”. Trong lần xuất bản đầu tiên của anh em Rossetti (1863), nó có tựa đề “Broken Love” (Tình yêu tan vỡ). Và trong ấn bản của Yeats (1905), được đổi tên thành “Spectre and Emanation” (Bóng ma và sự khởi nguồn), và những cái tên này vẫn được giữ nguyên tùy lúc, tùy theo người gọi.

Bài thơ bắt đầu bằng lời tự sự của tác giả, sau đó chuyển thành cuộc đối thoại giữa hồn ma và sự khởi đầu, cho thấy mối bất hòa sâu sắc của họ, khiến một người đau khổ. Trong bài thơ này, Blake được cho là đã miêu tả và phân tích một cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Có vẻ như cuộc đối thoại này phản ánh một số loại hoàn cảnh gia đình tương tự, và trong trường hợp này, nó có thêm sự quan tâm về tiểu sử. Cuộc hôn nhân của Blake với Catherine Boucher, con gái của một người làm vườn giản dị, vô cùng hạnh phúc. Blake dạy cô đọc, viết và vẽ, cho cô một nền giáo dục, theo nghĩa đen là “tạo ra” cô, khiến cô trở thành hiện thân thực sự của ông. Hòa bình, hòa hợp và tình yêu luôn ngự trị trong mối quan hệ của họ, Catherine luôn giúp đỡ và hỗ trợ William. Tuy nhiên, mối quan hệ này không phải lúc nào cũng cơm lành canh ngọt, có những giai đoạn phức tạp, hiểu lầm, khác biệt về quan điểm, điều này được gợi ý trong một số tác phẩm của Blake, mà đặc biệt là trong tác phẩm này. 

*Ở đây Blake trích dẫn những lời của Chúa Giêsu nói với các môn đệ, về Bí tích Thánh Thể, hoặc về Tiệc Thánh do Ngài thiết lập trong Bữa Tiệc Ly: “26Khi đương ăn, Đức Chúa Jêsus lấy bánh, tạ ơn rồi, bẻ ra đưa cho môn-đồ mà rằng: Hãy lấy ăn đi, nầy là thân-thể ta. 27Ngài lại lấy chén, tạ ơn rồi đưa cho môn-đồ mà rằng: Hết thảy hãy uống đi; 28vì nầy là huyết ta, huyết của sự giao-ước đã đổ ra cho nhiều người được tha tội. 29Ta phán cùng các ngươi, từ rày về sau, ta không uống trái nho nầy nữa, cho đến ngày mà ta sẽ uống trái nho mới cùng các ngươi ở trong nước của Cha ta”. (Phúc âm Ma-thi-ơ, 26: 26-29; Xem thêm Mác, 14: 22 – 24; Luca, 22: 19 – 20). 

Broken Love

1

MY Spectre around me night and day

Like a wild beast guards my way;

My Emanation far within

Weeps incessantly for my sin.

2

‘A fathomless and boundless deep,

There we wander, there we weep;

On the hungry craving wind

My Spectre follows thee behind.

3

‘He scents thy footsteps in the snow

Wheresoever thou dost go,

Thro’ the wintry hail and rain.

When wilt thou return again?

4

’Dost thou not in pride and scorn

Fill with tempests all my morn,

And with jealousies and fears

Fill my pleasant nights with tears?

5

‘Seven of my sweet loves thy knife

Has bereavèd of their life.

Their marble tombs I built with tears,

And with cold and shuddering fears.

6

‘Seven more loves weep night and day

Round the tombs where my loves lay,

And seven more loves attend each night

Around my couch with torches bright.

7

‘And seven more loves in my bed

Crown with wine my mournful head,

Pitying and forgiving all

Thy transgressions great and small.

8

‘When wilt thou return and view

My loves, and them to life renew?

When wilt thou return and live?

When wilt thou pity as I forgive?’

9

‘Never, never, I return:

Still for victory I burn.

Living, thee alone I’ll have;

And when dead I’ll be thy grave.

10

‘Thro’ the Heaven and Earth and Hell

Thou shalt never, quell:

I will fly and thou pursue:

Night and morn the flight renew.’

11

‘Poor, pale, pitiable form

That I follow in a storm;

Iron tears and groans of lead

Bind around my aching head.

12

‘Till I turn from Female love

And root up the Infernal Grove,

I shall never worthy be

To step into Eternity.

13

‘And, to end thy cruel mocks,

Annihilate thee on the rocks,

And another form create

To be subservient to my fate.

14

‘And throughout all Eternity

I forgive you, you forgive me.

As our dear Redeemer said:

“This the Wine, and this the Bread.”’

1800-1803

NHỮNG LỜI TIÊN ĐOÁN NGÂY THƠ

(Trích một số khổ)

Trong hạt cát ta nhìn ra Thế giới

Cả Thiên đường trong một bông hoa dại

Trong một giờ khắc có cả Vĩnh hằng

Và Vô tận trong bàn tay giữ lấy.

………………………..

……………………….

Và cứ mỗi đêm và cứ mỗi ngày

Có những đứa trẻ sinh ở đâu đây.

Cứ mỗi ngày rồi mỗi đêm như vậy

Có người sinh ra sung sướng suốt đời

Có người sinh ra suốt đời khổ ải

Họ sinh ra trong bất tận đêm dài.

……………………………

……………………………

Chúng ta dễ tin những điều gian dối

Khi mắt ta nhìn mà không nhìn thấy

Sinh ra trong đêm rồi chết trong đêm

Khi hồn ngủ quên trong ánh sáng chùm. 

Và Chúa xuất hiện, Chúa là ánh sáng

Cho những linh hồn tội nghiệp trong đêm

Nhưng trong hình dáng của con người trần

Cho những ai đã quen cùng ánh sáng.

Auguries of Innocence

To see a World in a grain of sand,

And a Heaven in a wild flower,

Hold Infinity in the palm of your hand,

And Eternity in an hour.

…………………..

…………………..  

Every Night and every Morn

Some to Misery are Born.

Every Morn and every Night

Some are Born to sweet delight.

Some are Born to sweet delight,

Some are Born to Endless Night.

………………..

………………..

We are led to believe a lie

When we see not thro' the eye,

Which was born in a night to perish in a night,

When the soul slept in beams of light.

God appears, and God is light,

To those poor souls who dwell in night;

But does a human form display

To those who dwell in realms of day.

https://williamblakevn.blogspot.com/

47 bài Song Ngữ

John Donne

CON BỌ CHÉT

Hãy xem kìa, con bọ chét chỉ là vớ vẩn

Nhưng ở đấy có điều mà em đã chối từ anh

Bọ chét đã hút máu của anh và máu của em

Trong bọ chét máu của hai chúng mình trộn lẫn.

Có một điều này mà hai ta cần thừa nhận

Chẳng phải lỗi lầm hay là chuyện tiết trinh

Hay xấu hổ, mà có biết bao nhiêu sung sướng

Nơi trộn lẫn máu của anh và máu của em

Điều này nhiều hơn những gì mà ta được nhận.

Em hãy đừng nghiệt ngã một cách mù quáng

Giết con bọ chét là giết chết ba cuộc đời

Dù sao thì ta đã nhận biết được điều này

Ta nhận biết chiếc giường và ngôi đền bọ chét

Mặc cha mẹ càu nhàu, mặc tin đồn thất thiệt

Ta hòa nhập ở đây, trong bọ chét này

Tội sẽ lớn vô cùng nếu em đem giết

Giết chết con bọ chét là phạm tội ba lần

Vì giết hai cuộc đời và giết thánh thần.

Nhưng dù sao thì rồi những móng tay em

Đã làm cho dòng máu vô tội kia đổ xuống

Máu của bọ chét thì đâu có gì lỗi lầm

Chỉ vì những giọt máu mà bọ chét kia đã uống?

Từ những mất mát kia em vốn coi là nhỏ mọn

Không có gì ảnh hưởng đến em và đến anh

Thì thôi, nếu đã không có gì ghê gớm

Trong cái lần hòa nhập của em và anh

Thì cái chết của bọ chét kia… chỉ là vớ vẩn.

The Flea

Mark but this flea, and mark in this,

How little that which thou deniest me is;

It suck'd me first, and now sucks thee,

And in this flea our two bloods mingled be.

Thou know'st that this cannot be said

A sin, nor shame, nor loss of maidenhead;

Yet this enjoys before it woo,

And pamper'd swells with one blood made of two;

And this, alas ! is more than we would do.

O stay, three lives in one flea spare,

Where we almost, yea, more than married are.

This flea is you and I, and this

Our marriage bed, and marriage temple is.

Though parents grudge, and you, we're met,

And cloister'd in these living walls of jet.

Though use make you apt to kill me,

Let not to that self-murder added be,

And sacrilege, three sins in killing three.

Cruel and sudden, hast thou since

Purpled thy nail in blood of innocence?

Wherein could this flea guilty be,

Except in that drop which it suck'd from thee?

Yet thou triumph'st, and say'st that thou

Find'st not thyself nor me the weaker now.

'Tis true; then learn how false fears be;

Just so much honour, when thou yield'st to me,

Will waste, as this flea's death took life from thee.

BUỔI SÁNG

Trước khi mình yêu, có phải em và anh

Có phải chưa bao giờ chúng mình xa nhau cả?

Và có phải mình đã từng đùa vui trên hoa cỏ?

Có phải hai đứa đã từng ngủ ở trong hang?

Nhưng tất cả những điều này quả đến lạ lùng.

Hễ mắt anh nhìn thấy vẻ đẹp nào như thế

Là lại khát khao, lại mơ ước về em.

Và giờ đây mỗi buổi sáng hai chúng mình

Đã không còn nhìn thấy nhau, trong nỗi sợ

Tình làm cho cả thế gian trở thành xa lạ

Căn phòng nhỏ này trở thành rộng mênh mông.

Thì cứ mặc cho những nhà thám hiểm sẽ đi tìm

Và cứ để cho họ sẽ mở ra những bến bờ xa lạ

Nhưng chỉ một thế giới này của anh và em.

Gương mặt anh trong mắt em và em trong anh

Hai con tim chân thành cùng chung nhịp đập

Còn ở đâu tìm ra hai nửa bán cầu

Mà đã lặng phía Tây, đã yên phía Bắc

Sẽ mất đi những thứ vô tình trộn lẫn vào nhau

Nhưng nếu như hai tình yêu hòa chung làm một

Thì nghĩa là chúng mình còn mãi đến nghìn sau. 

The Good-Morrow

I wonder, by my troth, what thou and I

Did, till we loved? were we not weaned till then,

But sucked on country pleasures, childishly?

Or snorted we in the seven sleepers' den?

'Twas so; but this, all pleasures fancies be.

If ever any beauty I did see,

Which I desired, and got, 'twas but a dream of thee.

And now good morrow to our waking souls,

Which watch not one another out of fear;

For love all love of other sights controls,

And makes one little room an everywhere.

Let sea discovers to new worlds have gone,

Let maps to others, worlds on worlds have shown:

Let us possess one world; each hath one, and is one.

My face in thine eye, thine in mine appears,

And true plain hearts do in the faces rest;

Where can we find two better hemishperes,

Without sharp North, without declining West?

Whatever dies was not mixed equally;

If our two loves be one, or thou and I

Love so alike that none do slacken, none can die.

Một số nhà thơ Anh khác:

Percy Bysshe Shelley
William Butler Yeats
Rudyard Kipling
Robert Burns
Thomas Moore
Lord Byron
William Shakespeare

.......................................................