Thơ tình Wystan Hugh Auden

ANH Ở ĐÂU?

(Are You There?)

Ở những người yêu số phận của mình

Phải giải quyết một vấn đề tồn tại:

Đau khổ với tình hay với chính anh.

Vì thân xác thực chỉ trong bóng đêm

Và cái tôi kéo theo điều khao khát

Khi thức giấc sẽ trở lại chính anh.

Narcisssus không hình dung ra mình

Nhìn thấy không phải mình trong hồ nước

Nên không thể nào có được lặng yên.

Thác nước, lửa, đá và cả trẻ con

Luôn gây trò và nghĩ suy đơn giản

Tiếp nhận cuộc đời như nó tự thân.

Đối với ông già Proust thì tình

Chỉ là dối gian, chỉ là đau khổ

Càng yêu nhiều, lòng càng lắm cô đơn.

Người đang yêu thường có điều phi lí

Cái tôi thứ hai mong muốn cho mình

Nhưng hãy nhớ một điều rất giản dị:

Không bao giờ ta có được chính mình.

Are You There?

Each lover has some theory of his own

About the difference between the ache

Of being with his love, and being alone:

Why what, when dreaming, is dear flesh and bone

That really stirs the senses, when awake,

Appears a simulacrum of his own.

Narcissus disbelieves in the unknown;

He cannot join his image in the lake

So long as he assumes he is alone.

The child, the waterfall, the fire, the stone,

Are always up to mischief, though, and take

The universe for granted as their own.

The elderly, like Proust, are always prone

To think of love as a subjective fake;

The more they love, the more they feel alone.

Whatever view we hold, it must be shown

Why every lover has a wish to make

Some kind of otherness his own:

Perhaps, in fact, we never are alone.

YÊU NHIỀU HƠN 

(The More Loving One)

Khi nhìn lên những vì sao tôi biết

Sự thờ ơ – dù tôi về địa ngục

Nhưng sự bàng quan có ở trên đời

Không đáng sợ, cả thú cũng như người.

Có phải ngôi sao bằng đam mê thiêu đốt

Để chúng ta không còn quay về được?

Nếu như tình cảm không thể cân bằng

Thì hãy để cho tôi yêu nhiều hơn.

Tôi vẫn nghĩ rằng ngôi sao ban phước

Dù với ngôi sao thế nào cũng được

Và tôi cũng không thể nói như vầy:

Không có sao, tôi không phải là tôi.

Cứ để cho những ngôi sao biến mất

Khi đó chỉ còn bóng đêm dày đặc

Tôi sẽ quen nhìn bầu trời trống không

Dù điều này cần một ít thời gian.

The more loving one

Looking up at the stars, I know quite well

That, for all they care, I can go to hell,

But on earth indifference is the least

We have to dread from man or beast.

How should we like it were stars to burn

With a passion for us we could not return?

If equal affection cannot be,

Let the more loving one be me.

Admirer as I think I am

Of stars that do not give a damn,

I cannot, now I see them, say

I missed one terribly all day.

Were all stars to disappear or die,

I should learn to look at an empty sky

And feel its total dark sublime,

Though this might take me a little time.

NẾU ANH CÓ THỂ NÓI VỚI EM

(If I could tell you) 

Mọi thứ đều sắp đặt bởi thời gian

Biết cái giá mà chúng ta phải trả

Nếu anh biết thì đã nói cùng em.

Hề làm trò – thì ta phải khóc lên

Ta vấp váp – khi nhạc công chơi nhạc

Mọi thứ đều sắp đặt bởi thời gian.

Tương lai thì ai biết được đâu em

Anh yêu em hơn những gì đã nói

Mọi thứ đều sắp đặt bởi thời gian.

Gió từ đâu, vẫn biết một điều rằng

Và tại sao chiếc lá vàng rụng xuống

Mọi thứ đều sắp đặt bởi thời gian.

Những bông hồng quả thực muốn lớn lên

Và ánh nhìn quả là mong ở lại

Nếu biết thì anh đã nói cùng em.

Giả sử những con sư tử đứng lên

Những dòng suối và lính đều bỏ chạy

Mọi thứ đều sắp đặt bởi thời gian?

Nếu anh biết thì với em đã nói.

If I could tell you

Time will say nothing but I told you so,

Time only knows the price we have to pay;

If I could tell you I would let you know.

If we should weep when clowns put on their show,

If we should stumble when musicians play,

Time will say nothing but I told you so.

There are no fortunes to be told, although,

Because I love you more than I can say,

If I could tell you I would let you know.

The winds must come from somewhere when they blow,

There must be reasons why the leaves decay;

Time will say nothing but I told you so.

Perhaps the roses really want to grow,

The vision seriously intends to stay;

If I could tell you I would let you know.

Suppose all the lions get up and go,

And all the brooks and soldiers run away;

Will Time say nothing but I told you so?

If I could tell you I would let you know.

TƯỞNG NHỚ W. B. YEATS (Trích) 

(Mất tháng giêng năm 1939) 

I 

Anh ra đi giữa băng giá mùa đông 

Sông đóng băng, những phi trường hoang vắng 

Tuyết trắng rơi, phủ đầy lên bức tượng 

Rót xuống miệng của ngày một giọt thủy ngân 

Dường như mọi thiết bị đo đếm cũng đồng tình 

Ngày anh ra đi tối tăm và giá lạnh. 

Cách xa những ngày đau ốm của anh 

Chó sói hãy còn chạy giữa rừng xanh. 

Dòng sông quê không còn mê bờ đẹp 

Và ngôn ngữ của đám tang 

Ngăn cách thơ anh và cái chết. 

Nhưng với anh, ngày cuối, như chính anh 

Ngày của tin đồn và những cô y tá 

Đặt lên thi thể vẻ không yên 

Và hoang vu cả quãng trường lý trí. 

Vùng ngoại ô bao trùm lên lặng lẽ 

Những cảm giác dường như lặng ngừng 

Anh trở thành người cho đời ngưỡng mộ. 

Và bây giờ lan tỏa trong hàng trăm thành phố 

Anh mang cho những cảm giác không quen 

Để hạnh phúc trong cõi khác 

Và xử phạt theo bộ luật của lương tâm 

Lời của người đã chết 

Cùng với người đang sống ở trần gian. 

Nhưng sự quan trọng của ngày mai trong tiếng ồn 

Nơi những người môi giới om sòm trên sàn chứng khoán 

Nơi những kẻ nghèo khổ sở vì nghèo túng 

Và mỗi người đều có tự do của mình 

Nhưng cái ngày này không một ai hờ hững 

Như ý nghĩ về một ngày không bình thường 

Dường như mọi thiết bị đo đếm cũng đồng tình 

Ngày anh ra đi tối tăm và giá lạnh.

In memory of W. B. Yeats

(d. January 1939)

He disappeared in the dead of winter:

The brooks were frozen, the air-ports almost deserted?

And snow disfigured the public statues;

The mercury sank in the mouth of the dying day.

O all the instruments agree

The day of his death was a dark cold day.

Far from his illness

The wolves ran on through the evergreen forests,

The peasant river was untempted by the fashionable quays;

By mourning tongues

The death of the poet was kept from his poems.

But for him it was last afternoon as himself,

An afternoon of nurses and rumours;

The provinces of his body revolted,

The squares of his mind were empty,

Silence invaded the suburbs,

The current of his feeling failed: he became his admirers.

Now he is scattered among a hundred cities

And wholly given over to unfamiliar affections;

To find his happiness in another kind of wood

And be punished under a foreign code of conscience.

The words of a dead man

Are modified in the guts of the living.

But in the importance and noise of to-morrow

When the brokers are roaring like beasts on the floor of the Bourse,

And the poor have the sufferings to which they are fairly accustomed,

And each in the cell of himself is almost convinced of his freedom;

A few thousand will think of this day

As one thinks of a day when one did something slightly unusual.

O all the instruments agree

The day of his death was a dark cold day.

VĂN MỘ CHÍ CHO BẠO CHÚA

(Epitaph on a Tyrant)

Sự hoàn mỹ là điều hắn mê say

Thơ hắn làm ra mọi người dễ hiểu

Hắn biết sự ngu muội như bàn tay

Hắn quan tâm những binh đoàn, hạm đội

Khi hắn cười, nghị sĩ cười nắc nẻ

Khi hắn khóc, trẻ ngoài phố chết đầy.  

Epitaph on a tyrant

Perfection, of a kind, was what he was after,

And the poetry he invented was easy to understand;

He knew human folly like the back of his hand,

And was greatly interested in armies and fleets;

When he laughed, respectable senators burst with laughter,

And when he cried the little children died in the streets.

ĐIỆU BLUES TRONG LỄ TANG

(Funeral blues)

Quên đồng hồ đi, tắt điện thoại

Ngăn chó sủa bằng cách ném cục xương

Thôi đánh trống, ngưng tiếng dương cầm

Khiêng quan tài để người ta đến vái.

Hãy cho tàu bay lượn vòng than khóc

Vẽ lên trời dòng chữ Anh Đi Rồi

Buộc băng tang quanh cổ trắng bồ câu

Và găng đen đeo vào cho cảnh sát.

Anh với tôi là Đông, Tây, Nam, Bắc

Là tuần làm việc, chủ nhật nghỉ ngơi

Là trưa, tối, là lời, là khúc hát

Là tình yêu, tôi ngỡ, đến muôn đời.

Giờ ai cần những vì sao, hãy tắt

Dỡ mặt trời và đóng gói mặt trăng

Tát cạn bể và chặt hết cây rừng

Bởi giờ đây chẳng còn gì tốt đẹp.

Funeral blues

Stop all the clocks, cut off the telephone,

Prevent the dog from barking with a juicy bone,

Silence the pianos and with muffled drum

Bring out the coffin, let the mourners come.

Let aeroplanes circle moaning overhead

Scribbling on the sky the message He is Dead.

Put crepe bows round the white necks of the public doves,

Let the traffic policemen wear black cotton gloves.

He was my North, my South, my East and West,

My working week and my Sunday rest,

My noon, my midnight, my talk, my song;

I thought that love would last forever: I was wrong.

The stars are not wanted now; put out every one,

Pack up the moon and dismantle the sun,

Pour away the ocean and sweep up the woods;

For nothing now can ever come to any good.