Thơ tình Ezra Pound

CÔ GÁI

(A Girl)

Tôi đưa tay vào cây

Nhựa cây chảy ra tay

Cây mọc lên từ ngực

Hạ xuống thấp

Cành cây từ tôi như những cánh tay.

Em là cây

Em là rêu

Là hoa tím dập dờn trước gió

Từ phía trên – em là cô bé

Và tất cả mê hoặc thế gian này.

A Girl

The tree has entered my hands,

The sap has ascended my arms,

The tree has grown in my breast-

Downward,

The branches grow out of me, like arms.

Tree you are,

Moss you are,

You are violets with wind above them.

A child - so high - you are,

And all this is folly to the world.

DORIA

Mãi mãi ở trong lòng ta

Như tâm trạng của gió hoang vu

Mà không hề ngắn ngủi

Như vẻ rạng rỡ của hoa.

Xin hãy giữ ta trong sự cô đơn khủng khiếp

Của những vách đá thiếu ánh mặt trời

Và của những dòng nước bạc.

Những thiên thần cứ thủ thỉ bên tai

Về những ngày ở kiếp sau này

Và hãy để những bông hoa Âm phủ*

Tưởng nhớ đến em muôn đời.

_______________

*Tức là những bông hoa ở sông Akêrông dưới Địa ngục, theo thần thoại Hy Lạp. Đây là con sông do nước mắt vua Creta tạo thành. Trong Thần Khúc của Dante con sông này đầu tiên có tên Acheronte, tiếng Hy Lạp nghĩa là đau thương, chảy quanh vùng ngục thứ nhất. Sau đó, chảy xuống thấp hơn thành đầm Stige, nghĩa là hận thù, nơi hành hình những kẻ cuồng nộ. Thấp hơn nữa thành dòng sông máu Flegetonta, nghĩa là nóng bỏng, nơi trừng phạt những kẻ bạo hành, những kẻ hại người. Tiếp tục vẫn dòng sông máu và tên Flegetonta xuyên qua khu rừng của những kẻ tự tử và trảng cát có mưa lửa. Từ đây nó tạo thành những dòng thác ầm ầm đổ vào trong tạo thành đầm Cocito, nghĩa là khóc than. Sông Lete, nghĩa là quên lãng được Dante đặt ở “ngoài vực” để cho những âm hồn đến rửa ráy sau khi đã chuộc lỗi lầm, để dòng sông sẽ cuốn đi những kỷ niệm về những điều lầm lỗi.

Doria

Be in me as the eternal moods

of the bleak wind, and not

As transient things are—

gaiety of flowers.

Have me in the strong loneliness

of sunless cliffs

And of gray waters.

Let the gods speak softly of us

In days hereafter,

the shadowy flowers of Orcus

Remember thee.

MEDITATIO

Khi tôi nhận thức ra những thói quen lạ kì của chó

Thì tôi xin thừa nhận một điều này:

Con người là sinh vật cao cấp hơn tất cả.

Khi tôi hiểu ra những thói quen kì lạ của con người

Thì tôi, quả thực, cảm thấy bối rối vô cùng bạn ạ.

Meditatio

When I carefully consider the curious habits of dogs

I am compelled to conclude

That man is the superior animal.

When I consider the curious habits of man

I confess, my friend, I am puzzled.

NHỮNG LỜI CỦA PSYCHE

TRONG CUỐN “CON LỪA VÀNG” CỦA APULEIUS

(Speech For Psyche

In The Golden Book Of Apuleius)

  

Suốt đêm chàng nằm bên

Như ngọn gió trên cây tùng

Suốt đêm chàng giữ

Mà không như không khí

Giữ cánh hoa rơi

Chàng lơ lửng trên người tôi

Nhẹ hơn chiếc lá, gần hơn không khí

Và tiếng nhạc chảy qua tôi

Cho mắt tôi một màu sắc mới

Ôi, ngọn gió nào ôm được như chàng!

Speech For Psyche

In The Golden Book Of Apuleius

All night, and as the wind lieth among

The cypress trees, he lay,

Nor held me save as air that brusheth by one

Close, and as petals of flowers in falling

Waver and seem not drawn to earth, so he

Seemed over me to hover light as leaves

And closer me than air,

And music flowing through me seemed to open

Mine eyes upon new colours.

O winds, what wind can match the weight of him!

ITE

Đi đi, những bài hát của ta, tìm sự ngợi ca từ giới trẻ

Và từ những người bảo thủ tìm sự tán dương

Hãy sống giữa những người đam mê sự tuyệt mỹ

Hãy sống trong ánh sáng của Sophocles thường xuyên

Và tiếp nhận vết thương một cách vui vẻ.

Ite

Go, my songs, seek your praise from the young

and from the intolerant,

Move among the lovers of perfection alone.

Seek ever to stand in the hard Sophoclean light

And take you wounds from it gladly.

Tập Lustra

BÀI CA VỀ THỨ BẬC

(A Song Of The Degrees)

I

Hãy để tôi nghỉ ngơi với màu sắc Trung Hoa

Bởi vì tôi nghĩ rằng kính là cái ác. 

II

Cơn gió thổi trên đồng

Với tiếng vang bằng bạc

Tiếng đáp lại rất mỏng manh của sắt.

Tôi đã biết đĩa vàng

Đã thấy nó tan chảy giữa trời xanh

Và tôi đã biết nơi đá sáng

Hành lang có màu sắc rõ ràng. 

III

Ôi kính ác, ôi sắc màu lẫn lộn lung tung! 

Ôi ánh sáng bị uốn cong, ôi linh hồn bị bắt

Sao lại cảnh báo tôi? Sao lại đuổi tôi chăng?

Và vì sao ánh của ngươi lại đầy ngờ vực?

Ôi kính thanh mảnh, tinh ranh, ôi màu vàng bụi đất!

Ôi những sợi hổ phách, hai gương mặt của hân hoan! 

A Song Of The Degrees

I

Rest me with Chinese colours,

For I think the glass is evil.

II

The wind moves above the wheat--

With a silver crashing,

A thin war of metal.

I have known the golden disc,

I have seen it melting above me.

I have known the stone-bright place,

              The hall of clear colours.

III

O glass subtly evil, O confusion of colours !

O light bound and bent in, soul of the captive,

Why am I warned? Why am I sent away?

Why is your glitter full of curious mistrust?

O glass subtle and cunning, O powdery gold!

O filaments of amber, two-faced iridescence!

CODA

Ô, những bài hát của tôi

Tại sao lại đi nhìn chăm chú vào những gương mặt người

Các ngươi có tìm thấy xác chết của mình trong số họ?

Coda

O My songs,

Why do you look so eagerly and so curiously into

people's faces,

Will you find your lost dead among them?

LIU CH’E

Tiếng xào xạc của lụa đã ngừng

Bụi đã rơi vào giữa sân trong

Tiếng bước chân không còn, và lá

Rơi vào đống và nằm yên ả

Và trái tim của nàng từ lâu hoan hỉ dưới đất đen:

Một chiếc lá ướt dính vào ngưỡng cửa.

Liu Ch'e 

The rustling of the silk is discontinued,

Dust drifts over the court-yard,

There is no sound of foot-fall, and the leaves

Scurry into heaps and lie still,

And she the rejoicer of the heart is beneath them:

A wet leaf that clings to the threshold.

ION, CHẾT NĂM DÀI

(Ione, Dead the Long Year)

Những con đường hoang vắng

Những con đường hoang vắng ở xứ này

Và những bông hoa

 Cúi mái đầu trĩu nặng

Làm chi cho phí uổng.

Những con đường hoang vắng ở xứ này

 Nơi Ion một thời

Đã từng đi, bây giờ không đi nữa

Nhưng có vẻ như người vừa mới đi đây. 

Ione, Dead the Long Year

Ione, Dead the Long Year

Empty are the ways,

Empty are the ways of this land

And the flowers

          Bend over with heavy heads.

They bend in vain.

Empty are the ways of this land

                                        Where Ione

Walked once, and now does not walk

But seems like a person just gone.

QUẠT DÀNH CHO HOÀNG ĐẾ CHỨC CỦA NÀNG

(Fan-Piece, For Her Imperial Lord)

Ôi chiếc quạt lụa trắng, 

trong suốt như giọt sương trên lá cỏ

Em rồi đây cũng bị xếp ngay thôi.

Fan-Piece, For Her Imperial Lord

O fan of white silk,

clear as frost on the grass-blade,

You also are laid aside.

THƠ MỘ CHÍ

(Epitaphs)

Fu I*

Fu I yêu những đám mây cao và đồi

Nhưng than ôi, ông qua đời vì rượu

Lý Bạch

Lý Bạch cũng chết vì say rượu

Ông từng cố ôm cả vầng trăng

Trên sông Hoàng Hà ngày ấy.

__________

*Fu Yi (tiếng Trung: 傅 奕; phiên âm Wade–Giles: Fu I, 554 – 639) – nhà thơ Trung Hoa. 

Epitaph

Fu I

Fu I loved the high cloud and the hill,

Alas, he died of alcohol.

Li Po

And Li Po also died drunk.

He tried to embrace a moon

In the Yellow River.

In a station of the metro

The apparition of these faces in the crowd;

Petals on a wet, black bough.

TRÍ TUỆ CỔ XƯA NHƯ LÀ CỦA VŨ TRỤ

(Ancient Wisdom, Rather Cosmic)

Trang Tử ngày xưa từng mơ ước

Ông ước mình là một con chim, con bướm, con ong

Ông không chắc là mình phải trở thành một cái gì nữa khác

Từ đó mà sinh ra sự mãn nguyện của ông.

Ancient Wisdom, Rather Cosmic

So-shu dreamed,

And having dreamed that he was a bird, a bee, and a butterfly,

He was uncertain why he should try to feel like anything else,

Hence his contentment.

Tập Lustra (1915)

THÀNH TƠROA

(Troy) 

Thành phố ơi, đâu lợi nhuận và những lâu đài vàng óng của em

Đâu rồi những món nướng từ những con bò lớn

Những cô gái chân dài trong những bộ quần áo mạ vàng

Luôn mang theo bên mình những lọ nước hoa thơm lựng

Đâu những tượng đài của những nghệ sĩ tài năng?

Rằng của thời gian, số phận và chiến tranh

Sự đố kỵ đã lấy đi tất cả

Chỉ còn đống tro tàn và câu chuyện về em. 

Tập Cathay

CHIA TAY VỚI NGƯỜI BẠN

(Taking Leave Of A Friend)

Những ngọn núi màu xanh ở phía bắc, xa những bức tường

Một con sông màu trắng lượn vòng vèo nơi ấy

Ở nơi này anh phải chia tay với em

Rồi ra đi ngàn dặm đường trên cỏ héo.

Tâm trí giống như đám mây bay lượn trên trời

Hoàng hôn như buổi chia tay của những người bạn cũ

Họ bắt tay, giữ khoảng cách giữa hai người

Những con ngựa của chúng tôi hí lên khi từ giã.

Taking Leave Of A Friend

Blue mountains to the north of the walls,

White river winding about them;

Here we must make separation

And go out through a thousand miles of dead grass.

Mind like a floating wide cloud,

Sunset like the parting of old acquaintances

Who bow over their clasped hands at a distance.

Our horses neigh to each others

as we are departing

Chinese Original

送友人

青山橫北郭，白水繞東城。

此地一為別，孤篷萬裡征。

浮雲游子意，落日故人情。

揮手自茲去，蕭蕭班馬鳴。

A translation of a poem by one of China’s most famous poets – Li Bai or Li Po (李白), from the Tang Dynasty.

When Pound originally wrote these translations, collected in the book Cathay he actually did not know Chinese, but was working from the notes of the late, Orientalist scholar Ernest Fenollosa. Pound was using primarily a guide to character pronunciation and painstakingly literal translations along with grammatical explanations.

Needles to say, his own fluid and modern translation is an impressive feat.

15.CHIA TAY TRÊN SÔNG KIANG

(Seperation On The River Kiang)

Ko-Jin đi về phía tây từ Ko-kaku-ro

Trên dòng sông đầy những bông hoa khói

Cánh buồn cô đơn của chàng che phía trời xa

Và bây giờ chỉ dòng sông còn lại

Dòng Trường Giang mê mải hướng trời kia. 

Seperation On The River Kiang

Ko-jin goes west from Ko-kaku-ro,

The smoke flowers are blurred over the river.

His lone sail blots the far sky.

And now l see only the river,

The long Kiang, reaching heaven.

Original Chinese

黃鶴樓送孟浩然之廣陵

故人西辭黃鶴樓，煙花三月下揚州。

孤帆遠影碧空盡，唯見長江天際流。

Các tập khác

TRONG GA TÀU ĐIỆN NGẦM

(In a station of the metro)

Những gương mặt này xuất hiện trong đám đông

Giống như những cành cây ẩm ướt màu đen.

In a Station of the Metro 

The apparition of these faces in the crowd:

Petals on a wet, black bough.

GẶP GỠ

(The Encounter)

Trong khi họ đang nói về đạo đức mới

Thì đôi mắt của nàng đã tìm hiểu về tôi

Còn khi tôi đứng dậy để ra về

Những ngón tay của nàng giống như một chuỗi

Của hộp khăn giấy Nhật tuyệt vời.

  The Encounter

All the while they were talking the new morality

Her eyes explored me.

And when I rose to go

Her fingers were like the tissue

Of a Japanese paper napkin.

HỢP ĐỒNG

(A Pact)

Tôi ký hợp đồng với ông, Walt Whitman –

Một thời gian dài tôi đã từng thù ghét ông.

Tôi đến với ông như đứa trẻ con đã lớn

Có một người cha ngu si và bướng bỉnh

Giờ tôi đã đủ lớn để mà kết bạn với ông.

Xin ông hãy bẻ một cành mới để xem 

Bây giờ là thời gian để mà khắc chạm.

Ta có chung nguồn gốc và dòng máu nóng

Hãy để cho quan hệ của ta được tốt nghe ông.

A Pact

I make a pact with you, Walt Whitman -

I have detested you long enough.

I come to you as a grown child

Who has had a pig-headed father;

I am old enough now to make friends.

It was you that broke the new wood,

Now is a time for carving.

We have one sap and one root -

Let there be commerce between us.

VỀ JACOPO DEL SELLAIO

(Of Jacopo Del Sellaio)

Người đàn ông này biết những bí mật của tình

Nhưng mà dốt nát, đã không hề biết viết

Bây giờ người tình phóng đãng kia đã chết

Và em ở nơi này, là “hòn đảo” đối với anh.

Mà tất cả những gì em đã sống bằng

Thì đôi mắt của người kia nói cùng anh hết.

Of Jacopo Del Sellaio

This man knew out the secret ways of love,

No man could paint such things who did not know.

And now she's gone, who was his Cyprian,

And you are here, who are ‘The Isles’ to me.

And here's the thing that lasts the whole thing out:

The eyes of this dead lady speak to me.

SUY NGẪM

(Reflection - I know that what Nietzsche said is true) 

Tôi biết rằng những gì Nietzsche nói là chính xác

Và quả thật

Tôi nhìn gương mặt của một đứa bé trên đường

Thấy nó vô cùng đẹp.

Reflection

I know that what Nietzsche said is true,

And yet

I saw the face of a little child in the street,

And it was beautiful.

   

CHÀO MỪNG

(Salutation)

Ôi thế hệ của những người hoàn toàn tự mãn

và luôn cảm thấy rằng bất tiện không thôi

Tôi thấy ngư dân đi dã ngoại dưới mặt trời

Tôi thấy họ với những gia đình bề bộn

Tôi thấy họ há hốc miệng ra để cười

Và tôi nghe những tiếng cười lóng ngóng.

Nhưng mà tôi hạnh phúc hơn các bạn

Còn họ hạnh phúc hơn tôi

Và con cá dưới hồ nước đang bơi

đâu cần đến áo quần cho bận rộn. 

Salutation

O generation of the thoroughly smug

  and thoroughly uncomfortable,

I have seen fishermen picnicking in the sun,

I have seen them with untidy families,

I have seen their smiles full of teeth

  and heard ungainly laughter.

And I am happier than you are,

And they were happier than I am;

And the fish swim in the lake

  and do not even own clothing.


HƯ ĐỐN

Ta hát về tình yêu và nhàn hạ
Bởi còn gì là giá trị hơn đâu.

Dù tôi đã đi rất nhiều xứ sở
Có thấy gì hơn trong cõi người đâu.

Thà bên người tình yêu dấu ngọt ngào
Mặc hoa hồng héo hon vì đau khổ.

Còn hơn chiến công ở nơi xứ lạ
Để vượt qua tất cả những người tin.

An Immorality

Sing we for love and idleness,
Naught else is worth the having.

Though I have been in many a land,
There is naught else in living.

And I would rather have my sweet,
Though rose-leaves die of grieving,

Than do high deeds in Hungary
To pass all men’s believing.