Hiển thị các bài đăng có nhãn Thơ Ba Tư. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn Thơ Ba Tư. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Sáu, 14 tháng 9, 2018

Thơ tình Fużūlī


***
Điều gì dẫn ta đến mục đích ở đời này? – tình yêu!
Thiên thần nào đưa ta lên chiều cao tột đỉnh? – tình yêu!
Tình là viên ngọc quí giữa muôn ngọc châu lấp lánh
Điều gì mang cho ta những giấc mộng đắm say? – tình yêu!

***
Ta từ lâu quen uống rượu ở đời
Càng sống lâu càng thờ phụng rượu thôi
Ta uống rượu còn nhà ngươi – cầu nguyện
Chẳng biết rằng ai sống phải hơn ai.

***
Người khổ hạnh tránh xa rượu – sai lầm
Dù đồng ý hay không – đều sai lầm
Ta uống rượu và thường say không biết
Nghĩa là ta đâu có lỗi – sai lầm!

***
Người trách ta vì uống rượu hở người chính đạo
Người nguyền rủa tình yêu của ta hở người chính đạo
Bỏ rượu và bạn gái để đổi lấy thiên đường
Ở đó có gì thay thế được không hở người chính đạo?

***
Majnun chết vì tình, cháy rụi
Vamika chết trong hồ lạnh lẽo
Farhad theo ngọn gió lìa đời
Tất cả là cát bụi, đời ta là cát bụi.


Một số nhà thơ Ba Tư khác trong trang này:

Saadi Shirazi
Hafez Shirazi
Omar Khayyam

Thơ tình Amīr Khusrow


1
Đ
i kể về nỗi buồn của mìnhanh không đ sức
Yêu emhát và nức nở như hoạ mikhông đ sức.Nhìn vào mặt anhem sẽ hiểu điều này
Nhưng hiểu nỗi buồn của anhem không đ sức.Hãy nhìn vào ngực anhcó một vết thương
Nhưng chịu đựng nhiều hơnanh không đ sức.Dù sao thì anh vuivì em thấu tận hồn anh
Nhưng tìm chìa khoá mở trái tim emanh không đ sức.Có thểtrả cho anh con tim bị em lấy mất rồi
Nhưng em van nài: “Hãy thương em!!” – không đ sức.Con tim anh đành bỏ lại đến muôn đời
Chứ lấy về cho mìnhanh không đ sức.

2

Anh: “Hãy đi vào trái tim anhsẽ rất vui!”Em: “Vào nơi hoang tàn đ nát chẳng cần rồi”.Anh: “Gương mặt em đốt hồn anh như ngọn lửaEm: “Con tim không thích gặp những con bướm nhỏ”.Anh: “Thế anh có còn hy vọng gặp em không?”Em: “Khôngkẻ lãng dunhững lời anh điên cuồng”.Anh: “Thế thì tại sao em làm anh đau khổ?”Em: “Thì con mắt đừng nhìn con mồi cám dỗ”.Anh: “Thế tình yêuLàm sao thoát khỏi gông xiềng?”Em: “Nhìn thấy em là xiềng xích anh lại khoác lên”.Anh: “Nếu em quên anhanh làm sao sống nổi?”Em: “Anh hết cô đơn nếu về em anh nhớ tới”.

Thơ tình Baba Taher


***
Anh sẵn sàng trao em trái tim mình
Sẵn sàng chìa đầu ra trước thanh gươm.
Khi bản thân anh không làm chủ được
Vì yêu em, anh thành một kẻ điên.

***
Em như thỏi bạc. Vì anh nhận ra
Anh đang cháy lên nhưng em không ưa
Thì anh hiểu được rằng em sợ lửa
Bạc vốn chảy ra vì lửa đó mà.

***
Anh chưa nhận ra vẻ đẹp của em
Dù hoa rừng vẫn đi vào thơ anh
Nhưng hoa kia nở một tuần rồi héo
Còn em xinh suốt ngày tháng trong tình.

***
Hạnh phúc cho người được đến với em
Được em ban sự hào phóng của mình
Quy luật tình yêu muôn đời vẫn thế:
Người bạo dạn luôn tìm được trái ngon.

***
Trời sinh ra anh vừa vui vừa buồn
Thì đành thế, chẳng có gì bất thường.
Ngài đã tạo ra anh từ cát bụi
Thì anh sinh ra đâu có vô tình.


***
Đôi mắt em xưa huyền bí, diệu kỳ
Còn bây giờ trông ngái ngủ, lừ đừ
Người nói rằng em sống trong giấc mộng
Giấc mộng nào, hay giấc mộng nghìn thu?

***
Uất kim cương đẹp một tuần – không hơn
Hương mùa xuân say một tuần – không hơn
Tình – gian dối! Hãy quí ngày gặp gỡ
Gian dối chỉ ở một tuần – không hơn.


***
Ngày yêu em, anh – người học trò tuyệt vời
Còn giờ đây anh phiêu bạt trên đời
Giá một lần anh được tình hậu đãi
Thì suốt đời xin chỉ học trò thôi.

***
Em trong tim anh, người khác không cần
Đêm đêm lại về toả sáng như trăng
Em là Thượng Đế, đền Kaaba thần thánh
Dù nhìn đâu, em vẫn trước mắt anh.


***
Em hãy đến trong đời chứ đừng trong chiêm bao
Dù chỉ phút giây, xem anh sống thế nào.
Những bông hoa rừng vào tóc em hãy bện
Còn anh sẽ nhổ đi những sợi bạc trên đầu.

***
Người sợ khổ đau, người thích đau khổ
Người mong bệnh tật, người mong thuốc chữa
Còn với tôi, tôi chấp nhận cả hai:
Nỗi đau chia ly, niềm vui gặp gỡ.

***
Thiếu nỗi đau tình thì hồn của cỏ hoa cũng chết
Không biết mưa vỗ về và âu yếm của giọt sương.
“Thà chết đi còn hơn sống mà không biết đến tình!”
Lời họa mi mỗi sớm mai trên cành hồng vẫn hót.

***
Vẻ đẹp tuyệt vời của em anh chưa hề hiểu hết
Dù hoa tuy-líp trên đồi có mặt trong thơ anh
Nhưng em đẹp hơn hoa – hoa đẹp có một tuần
Còn em là hy vọng của chuỗi tháng ngày không hết.

***
Mặc cho ai từng hứa sẽ cho anh
Kho châu báu hay cả chốn thiên đường
Anh chỉ cần em. Nếu em không đến
Thì thiên đường hay châu báu đâu cần.

***
Khi không có em, trong hồn anh – địa ngục
Thiếu em – anh là chiếc bình đầy thuốc độc
Anh thổn thức! Anh khóc với cuộc đời
Còn ngày tháng nối đuôi nhau biến mất.

***
Hơi thở của em tươi mát hơn sương sớm
Không cần rượu anh vẫn say vì mái tóc đen
Còn hình bóng của em anh ôm ấp hằng đêm
Đến sáng ngày hương hoa hồng còn thoảng.

***
Đừng bao giờ làm những điều dại dột
Để không xấu hổ, để không đỏ mặt
Kẻo đời kết án, dù bạn ăn năn
Vì việc đã làm nhưng đời vẫn chật.

***
Không có em – vườn hoa như sa mạc
Khi em đến – vườn nở hoa trước mặt.
Khi em đến – tất cả như hồi sinh
Và con tim thổn thức trong lồng ngực.

***
Xưa tôi từng mạnh mẽ như sư tử
Không biết rằng cái chết vẫn đi bên
Từng một thời tôi làm sư tử sợ
Giờ tôi lo chạy trốn khỏi tử thần.


***
Người hạnh phúc là thoải mái nhẹ nhàng
Và ung dung ngồi uống chén rượu vang
Bên người đẹp má hồng, môi đỏ thắm
Còn trăng nhìn vào chén tự trời xanh.

***
Anh đi tìm câu trả lời trong em
Như con bướm bay đi tìm ánh sáng.
Con chim có tổ, con thú có hang
Còn anh không tìm ra nơi trú ẩn.


Một số nhà thơ Ba Tư khác trong trang này:

Saadi Shirazi
Hafez Shirazi
Omar Khayyam

Thơ tình Jami


***
Nhắm mắt lại – em hiện trước mắt anh
Mở mắt ra – lại vẫn thấy bóng hình
Nhìn thấy em cả trong đời, trong mộng
Bằng sắc đẹp của mình em bỏ bùa anh.

***
Tai họa cho ai con tim không còn đập
Ai đã thôi yêu, hoa hồng ai đã gục.
Em nói: “Đi đi!” Sao thế hở ông trời
Ai cho phép hồn giã từ với xác?

***
Em xuống vườn cho hoa hồng thêm đẹp
Nhìn thấy em chim hoạ mi vui hót
Em nhẫn tâm để anh phải đau buồn
Tỏ lòng thương ngay cả hòn đá chết.

***
Không có em anh đưa chén lên môi
Nhưng uống rượu với nỗi buồn chia đôi
Đôi mắt đen làm ngày anh xao xuyến
Chỉ những ngày đen khi em đã xa rồi.

***
Nói với tim: “Cho tôi được nghỉ ngơi
Tôi mệt mỏi, con đường quá xa xôi.
Hãy nghiêm khắc với con người phụ bạc
Với con người đã từng dối lừa tôi”.

***
Em xa anh, để anh khổ với tình
Một nỗi đau ngự trị giữa lòng anh.
Anh khó sống… Rồi khi em đến muộn
Để thở dài trên ngôi mộ của anh.

***
Khi xuân về, anh cảm tạ trời xanh
Hoa nở khắp nơi, trong rừng, ngoài đồng
Anh ra nghĩa địa với niềm hy vọng
Thấy hình em trong hoa huệ hồi sinh.

***
Hình dáng em nếu một lần ai thấy được
Thì không thể nào trong lòng không thổn thức
Xa em đã lâu, anh vẫn sống và kinh ngạc một điều:
Anh không chết mà còn thở và suy nghĩ được.

***
Đừng kết bạn với người dại hơn mình
Hãy luôn luôn tìm những người xứng đáng.
Nhưng cũng đừng quấy rầy người cao thượng
Bởi người ta cũng muốn kẻ hơn mình.

* * *
Nỗi buồn của em đốt con tim anh như lửa
Anh bị thiêu về phía trước cả trăm năm.
Rồi đến một ngày nào trên mộ của anh
Sẽ mọc đầy những cây hoa anh túc màu lửa.




* **
Bạn chẳng thể tìm ra chân lý chốn trần gian
Mà chỉ điều nghi ngờ bạn mang theo xuống mộ
Và có một điều như thế này xin hãy nhớ:
Lời – là ảo ảnh, mà ảo ảnh – dối gian.

* **
Một người hỏi tôi: “Liệu ta có thể nhìn ra Thượng Đế?”
Tôi trả lời: “Ngài chẳng có đầu tiên và chẳng có cuối cùng…
Với người này – Ngài là vũ trụ chuyển động không ngừng
Với người kia – là hình ảnh đáng thương của một người xa lạ”.

* **
Thượng Đế tối cao đã tỏ lòng thương với bạn
Mở ra cho bạn cả trăm cánh cửa thênh thang
Nhưng không mở cánh cửa vào thế giới của mình
Để cho trán bạn vô tình không húc làm vỡ chúng.

* * *
Chuỗi ngọc trai vô giá bạn giữ trong tay mình
Hãy giữ gìn sao cho không thành tro bụi…
Cuộc đời bạn là một chuỗi ngọc trai như thế
Người khôn ngoan chỉ dùng cho việc nào cần.




Những Thế kỷ Vàng Ba Tư:

Saadi
Hafez (Hafiz)
Omar Khayyam
Javad Nurbakhsh 
Khaqani
Rudaki
Thơ Rumi
Jami
Baba Taher
Fużūlī
Ali-Shi Nava’i
Nezami

Thơ tình Rumi


ANH VÀ EM

Giây phút hạnh phúc ta bên nhau, hai đứa – anh và em
Hai thể xác, một tâm hồn hoà hợp – anh và em
Bóng tối mờ, tiếng chim hót cho ta niềm bất tử
Ta đi xuống vườn trong lặng lẽ – anh và em.
Những ngôi sao trên trời chiếu sáng cho ta xuất hiện
Ta hoá thành mặt trăng tròn vành vạnh – anh và em.
Không còn hai người, ta sung sướng hoá thân làm một
Tránh xa những điều tiếng thị phi ác độc – anh và em
Và những con chim trên trời yêu nhau chảy máu
Nơi ta trong đêm hai đứa cùng vui vẻ – anh và em
Nhưng thật diệu kỳ: trong khoảnh khắc cùng nhau hai đứa
Thì một người ở Irắc, một ở Khorasan – anh và em.


NHỮNG GÌ MẮT THẤY

Những gì mắt thấy là nguyên hình chứ không phải là bản chất
Bản chất là bất tử - chỉ chết những gì trong tầm nhìn của mắt.

Ngươi đừng buồn vì nến tắt, đừng khóc bởi tiếng động ngừng
Vì chúng không biến mất mà chỉ phản chiếu không còn.

Vậy thì ta và bản chất của ta? Nhọc nhằn vào thế giới
Ta đi lên đến đỉnh theo bậc thang của biến hình biến thái.

Ngươi từ không trung trở thành đá, sau thành cỏ thành cây
Sau thành động vật – bí ẩn của bí ẩn trong sự luân phiên này!

Và bây giờ được thành người, được trời cho hiểu biết
Nhưng hình thù của người từ đất sét – không hề vững chắc!

Ngươi sẽ thành thiên sứ, qua ngắn ngủi con đường trần
Rồi sẽ không trở về với đất mà về với trời xanh.

Kẻ khổ hạnh hãy quên trời xanh, hãy chìm sâu xuống vực
Lặp lại cuộc đời của biển bao la trong từng giọt nước.


ALI HỎI LAYLI

Ali hỏi Layli: “Chẳng lẽ vì em
Mà Majun đã trở nên điên cuồng.

Da ngăm đen, em hơn gì người khác?
Người giống như em có mà đầy khắp”.

Layli trả lời: “Ngươi không phải Majun, hãy im!”
Ánh sáng nhận thức không sáng cho tất cả trong đêm.

Không phải mọi người mất ngủ đều hiểu được
Rằng giấc ngủ say làm người ta day dứt.

Chỉ ai vứt được nó như gông xiềng.
Ai khát khao chân lý bằng cả tấm lòng.

Nhưng nếu như nỗi sợ chết làm mỏi mệt
Mà trong tim cháy lên niềm khao khát.

Thì trong lòng không có sự trắng trong
Không hiểu ra sắc đẹp của vĩnh hằng.

Kẻ u mê ngủ bằng giấc ngủ chết
Bằng cái nhìn trống rỗng trong đôi mắt.


ANH HỀ CƯỚI ĐĨ LÀM VỢ

Giáo sĩ bảo anh hề: “Sao vậy em!
Sao em cưới đĩ làm vợ cho mình?

Nếu như em không có gì vội vã
Ta tìm cho em gái trinh làm vợ!”

Hề trả lời: “Tôi đây anh hãy xem
Người đã từng cưới vợ tới chín lần

Phụ nữ do trời sinh ra thế cả
Gương mặt tôi đen đi vì đau khổ!

Tôi lấy đĩ về làm vợ cho mình
Biết đâu lại thành một người vợ ngoan.

Để trí tuệ giúp gì khi hoạn nạn
Còn giờ tôi đi con đường điên loạn.


TÔI – LÀ CUỘC ĐỜI CỦA NGƯỜI TÔI YÊU THƯƠNG

Tôi biết làm gì hở những người chính đạo? Tôi không biết được mình
Tôi không theo đạo Hồi, đạo Do Thái, Công giáo, không là giáo sĩ
Không từ phương Đông, phương Tây. Không từ đất liền hay biển cả.
Không từ sao chép của thiên nhiên, không từ những hành tinh
Không từ không khí, không từ nước, không từ đất, không từ lửa
Không từ tồn tại, sinh tồn, không từ ngai vàng hay cày gỗ
Không từ Ấn Độ, Trung Hoa, không từ Bungari hoặc Xắc-xông
Không từ những triều đại của I-rắc hoặc của Khorasan
Không từ Adam và Eva, không từ chốn địa đàng, nơi cực lạc
Nơi ở của tôi là vô gia cư, dấu vết của tôi là biệt tăm biệt tích
Không hồn, không xác, tất cả là cuộc đời của người tôi yêu thương.


TRANH LUẬN VỀ VOI

Mới đây người ta mang từ Ấn Độ
Về đây con voi, đặt trong nhà nhỏ.

Nhưng những kẻ trả tiền vào xem voi
Họ đến xem voi trong lúc tối trời.

Trong bóng tối không nhìn ra gì cả
Những người này chỉ dùng tay sờ mó.

Từ xưa nay ở đây không có voi
Nên người ta tranh luận với nhau hoài.

Một người sờ được cái vòi nhận xét:
“Voi giống như là cái ống tháo nước!”

Người thứ hai sờ được vào đôi tai:
“Vớ vẩn, giống cái quạt – con vật này!”

Người thứ ba sờ đôi chân phục phịch
Lại nói rằng: “Voi giống như gỗ súc”.

Người thứ tư ve vuốt tấm lưng trần
Dứt khoát rằng voi giống cái đi-văng.

Tất cả hình dung ra con vật đó
Theo nhiều vẻ, không hề nhìn thấy nó.

Ý kiến họ nhảm nhí, không đáng tin
Họ - những người dốt nát tự lúc sinh.

Vì giá như họ cầm theo ngọn nến
Thì đã chẳng có bất đồng quan điểm.



RUBAIYAT



Người đang yêu thì đâu có cần gì giáo luật
Anh ta say sưa tôn giáo khác thật dịu dàng
Trong tình chẳng còn trái tim, lý trí hay thân xác
Ai chưa mất những thứ kia thì chưa phải say tình.


TRONG VÒNG TAY CỦA NGƯỜI YÊU DẤU

Ngài lên tiếng: “Đằng sau cửa là ai?”
Tôi trả lời: “Con – đầy tớ của Ngài”.
Ngài lại hỏi: “Con đến làm chi vậy?”
“Chúa tể ơi, con đến phụng sự Ngài”

Ngài hỏi tiếp: “Con đi trong bao lâu?”
Tôi rằng: “Một khi Ngài còn cho phép”.
Ngài lại hỏi: “Trong lửa được bao lâu?”
Tôi rằng: “Một khi con chưa thanh sạch

Con xin thề tình yêu chỉ với Ngài
Đấy, lời thề của con là như vậy
Con đem chức tước, sang giàu đổi lấy
Chỉ mỗi tình yêu để kính dâng Ngài”.

Ngài lại hỏi: “Con đi tìm điều gì?”
“Con mong Ngài bạn của con mãi mãi”.
Ngài hỏi tiếp: “Con muốn gì ở ta?”
“Chỉ phước đức của Ngài, và chỉ vậy”.

Ngài hỏi tiếp: “Bạn đồng hành là ai?”
Tôi trả lời: “Là tiếng gọi của Ngài”
“Thế điều gì đã gọi con đến đấy?”
“Đấy là mùi hương từ rượu của Ngài”.

“Thế đâu là niềm hạnh phúc của con?”
“Là được làm bạn với vị Đế Vương”.
“Con sẽ tìm ra điều gì ở đấy?”
Tôi trả lời: “Điều kỳ diệu cả trăm”.

Ngài lại hỏi: “Sao cung điện trống không?”
Tôi trả lời: “Vì trộm ở bên trong”.
Ngài hỏi tiếp: “Kẻ trộm là ai vậy?”
“Là kẻ can ngăn Ngài đến với con”.

Ngài hỏi tiếp: “Ở đâu có yên bình?”
Tôi trả lời: “Trong phụng sự, hy sinh”.
Ngài lại hỏi: “Điều gì cần từ bỏ?”
Tôi trả lời: “Chỉ cứu rỗi con mong”.

“Đâu là bất hạnh của những người trần?”
“Trong sự hiện diện của một mối tình”.
“Làm sao để sống một đời hạnh phúc?”
“Giữ sự thật với chính bản thân mình”.

Còn bây giờ đến lúc cần im lặng
Sự thật của Ngài tôi đã nói ra
Và từ chính mình bạn hãy ra đi
Cả cánh cửa, mái nhà không thể cản.

In the Arms of the Beloved

He said, "Who is at my door?"
I said, "Your humble servant."
He said, "What business do you have?"
I said, "To greet you, 0 Lord."

He said, "How long will you journey on?"
I said, "Until you stop me."
He said, "How long will you boil in the fire?"
I said, "Until I am pure.

"This is my oath of love.
For the sake of love
I gave up wealth and position."
He said, "What do you seek?"

I said, "To have you as my constant friend."
He said, "What do you want from me?"
I said, "Your abundant grace."

He said, "Who was your companion on the journey?
I said, "The thought of you, O King."
He said, "What called you here?"
I said, "The fragrance of your wine."

He said, "What brings you the most fulfillment?"
I said, "The company of the Emperor."
He said, "What do you find there?"
I said, "A hundred miracles."

He said, "Why is the palace deserted?"
I said, "They all fear the thief."
He said, "Who is the thief?"
I said, "The one who keeps me from -you.

He said, "Where is there safety?"
I said, "In service and renunciation."
He said, "What is there to renounce?"
I said, "The hope of salvation."

He said, "Where is there calamity?"
I said, "In the presence of your love."
He said, "How do you benefit from this life?"
I said, "By keeping true to myself".

Now it is time for silence.
If I told you about His true essence
You would fly from yourself and be gone,
and neither door nor roof could hold you back!