Thứ Hai, 22 tháng 6, 2020

Thơ tình Wilfred Owen



DULCE ET DECORUM EST

Người gấp đôi lại như ăn mày ôm bao tải
Lưng quay về khói lửa của chiến tranh
Khản cỏ vì ho, chúng tôi khập khễnh lê chân
Mệt mỏi rã rời, khát khao về nơi nghỉ.
Chúng tôi lê chân, đôi mắt mơ màng ngủ
Giày dép không còn, mong thoát cho mau
Mò mẫm đi, không phân biệt nổi phía sau
Tiếng lựu đạn, tiếng bom đì đùng nổ.

Hơi độc! Nhanh lên! Những bước chân luống cuống
Tìm để đeo vào mặt nạ chống hơi cay
Ai đó lề mề, giẫm chân phải chất nhầy
Rồi giãy giụa như trong thùng lửa bỏng
Trong ánh sáng có màu xanh đặc quánh
Tôi thấy mình bất lực tựa trong mơ
Muốn giúp mà không giúp được anh ta
Anh ta vẫy vùng và rồi chìm nghỉm.

Giá mà bạn đã cùng lê bước với chúng tôi
Sau cái xe mà chúng tôi chất xác chết
Nhìn khuôn mặt và đôi mắt trắng bệch
Nhưng đôi mắt không còn thấy nữa rồi.
Bạn nhìn thấy máu me cùng bao xác chết
Thì bạn sẽ hiểu ra, bạn của tôi ơi
Thì bạn sẽ không còn dạy cho lớp trẻ
Những lời dối gian xưa nghe đầy cám dỗ:
Dulce et decorum est
pro patri mori
Được chết vì tổ quốc
sung sướng và ngọt ngào thay.


Dulce et Decorum Est

Bent double, like old beggars under sacks,
Knock-kneed, coughing like hags, we cursed through sludge,
Till on the haunting flares we turned our backs
And towards our distant rest began to trudge.
Men marched asleep. Many had lost their boots
But limped on, blood-shod. All went lame; all blind;
Drunk with fatigue; deaf even to the hoots
Of tired, outstripped Five-Nines that dropped behind.

Gas! Gas! Quick, boys! – An ecstasy of fumbling,
Fitting the clumsy helmets just in time;
But someone still was yelling out and stumbling,
And flound'ring like a man in fire or lime...
Dim, through the misty panes and thick green light,
As under a green sea, I saw him drowning.
In all my dreams, before my helpless sight,
He plunges at me, guttering, choking, drowning.

If in some smothering dreams you too could pace
Behind the wagon that we flung him in,
And watch the white eyes writhing in his face,
His hanging face, like a devil's sick of sin;
If you could hear, at every jolt, the blood
Come gargling from the froth-corrupted lungs,
Obscene as cancer, bitter as the cud
Of vile, incurable sores on innocent tongues,
My friend, you would not tell with such high zest
To children ardent for some desperate glory,
The old Lie; Dulce et Decorum est
Pro patria mori.



BÀI THÁNH CA CHO TUỔI XUÂN BẤT HẠNH

Chuông nào cho những người chết như gia súc?
Hay chỉ có tiếng gầm giận dữ của pháo binh
Và những tiếng kéo dài của súng liên thanh
Lời nguyện cầu được nói rất nhanh chóng.
Không lễ cầu hồn, không tưởng niệm, không chuông 
Không tiếng khóc, chẳng bàn thờ, lời nguyện
Khắp nơi chỉ tiếng rít điên cuồng của súng.
Những tiếng kèn từ những vùng quê đau buồn
Và những ngọn nến cầu chúc họ thành công
Không ở trong tay, mà trong đôi mắt họ
Tỏa sáng trong những lời vĩnh biệt thiêng liêng. 
Trong những quan tài có bờ mi thiếu nữ
Hoa dịu dàng, những nghĩ suy buồn bã
Và mỗi chiều vẫn đợi những màn đêm. 


Anthem for Doomed Youth

What passing-bells for these who die as cattle?
Only the monstrous anger of the guns.
Only the stuttering rifles' rapid rattle
Can patter out their hasty orisons.
No mockeries now for them; no prayers nor bells;
Nor any voice of mourning save the choirs, –
The shrill, demented choirs of wailing shells;
And bugles calling for them from sad shires.
What candles may be held to speed them all?
Not in the hands of boys but in their eyes
Shall shine the holy glimmers of goodbyes.
The pallor of girls' brows shall be their pall;
Their flowers the tenderness of patient minds,
And each slow dusk a drawing-down of blinds.



SỰ KẾT THÚC


Sau tiếng sét vang lên từ phía đông
Cỗ xe tang lao trong mây đen ấy
Sau tiếng trống của thời gian lặng ngừng
Sắc đồng từ phía tây ngừng tuôn chảy.

Cuộc đời làm xác chết hồi sinh lại?
Xua cái chết, xua nước mắt khổ đau
Rửa những vết thương đau bằng nước mới
Cấy vào ven dòng máu nóng tuôn trào.

Tuổi bạc trắng ghé tai tôi thầm thĩ:
“Tuyết đã xua tất cả trên đầu tôi”
Từ mặt đất tôi nghe câu trả lời:

Con tim tôi đã thiêu bằng lửa cháy
Chỗ cho tôi trên đời không còn nữa
Nước mắt không làm khô được biển khơi. 


The end

After the blast of lightning from the east,
The flourish of loud clouds, the Chariot throne,
After the drums of time have rolled and ceased
And from the bronze west long retreat is blown,

Shall Life renew these bodies? Of a truth
All death will he annul, all tears assuage?
Or fill these void veins full again with youth
And wash with an immortal water age?

When I do ask white Age, he saith not so, --
"My head hangs weighed with snow".
And when I hearken to the Earth she saith

My fiery heart sinks aching. It is death.
Mine ancient scars shall not be glorified
Nor my titanic tears the seas be dried".

Thơ tình Samuel Taylor Coleridge



Trích từ Zapolya

Ta nhìn ra một cột sáng
Chiếu xuống đất từ trời xanh
Và một con chim bay lượn
Say mê và nhẹ nhàng.

Chìm trong màn sương nắng
Chim lấp lánh, màu hồng
Mắt rực lửa và mỏ màu vàng
Bộ lông màu thạch anh tím.

Chim hót: Vĩnh biệt nhé, vĩnh biệt
Tiếc thương chi quá khứ buồn
Hoa nở một lần là hết
Sương không lấp lánh hai lần.
Giờ tháng Năm mật ngọt
Nhưng đến lúc lên đường
Đi về chốn xa xăm
Hôm nay đành vĩnh biệt!


Song from Zapolya

A sunny shaft did I behold,
From sky to earth it slanted:
And poised therein a bird so bold--
Sweet bird, thou wert enchanted !

He sank, he rose, he twinkled, he trolled
Within that shaft of sunny mist;
His eyes of fire, his beak of gold,
All else of amethyst !

And thus he sang: `Adieu ! adieu !
Love's dreams prove seldom true.
The blossoms they make no delay:
The sparkling dew-drops will not stay.
Sweet month of May,
We must away;
Far, far away !
To-day ! to-day !'




VĂN MỘ CHÍ

Hãy dừng bước, khách qua đường, con chiên của Chúa 
Và bạn hãy để ý đọc xem. Ở dưới đất này 
Nhà thơ đang nằm, hay bạn muốn như người 
Ô, xin bạn hãy cất lên một lời cầu nguyện 
Người nằm đây đã từng nhiều năm cay đắng 
Trong cuộc đời – cái bất tử vẫn đi tìm 
Hãy tha thứ cho tên tuổi và xin hãy bao dung 
Người này tin Chúa. Và bạn hãy là người như thế!


Epitaph

Stop, Christian passer-by: Stop, child of God,
And read, with gentle breast. Beneath this sod
A poet lies, or that which once seem'd he--
O, lift one thought in prayer for S. T. C.--
That he who many a year with toil of breath
Found death in life, may here find life in death
Mercy for praise--to be forgiven for fame--
He ask'd, and hoped through Christ. Do thou the same.


MỒ HIỆP SĨ

Mộ của anh ở đâu hở Arthur O'Kellyn?
Nơi nào chôn nắm tro chàng hiệp sĩ?
Bên dòng suối, trên núi Helvellyn 
Hay dưới lá cành bạch dương tươi trẻ!
Cây sồi xưa giữa hè xào xạc lá
Và trút lá vàng mỗi độ thu sang
Và gầm réo giữa mùa đông một mình  
Rồi ra đi, để bạch dương thay thế
Xương hiệp sĩ đã trở thành tro bụi
Và thanh gươm rỉ sét – nhưng tôi tin
Hồn của anh đã lên với thánh thần.

The Knight's Tomb

Where is the grave of Sir Arthur O'Kellyn?
Where may the grave of that good man be?--
By the side of a spring, on the breast of Helvellyn,
Under the twigs of a young birch tree!
The oak that in summer was sweet to hear,
And rustled its leaves in the fall of the year,
And whistled and roared in the winter alone,
Is gone,--and the birch in its stead is grown.--
The Knight's bones are dust,
And his good sword rust;--
His soul is with the saints, I trust.



GỬI THIÊN NHIÊN

Quả thật, điều này có thể lạ lùng
Khi tôi gom tất cả từ mọi thứ
Để tìm niềm vui, chân thành, hướng nội
Từ những bông hoa, chiếc lá quanh mình.

Bài học tình yêu và sự chân thành
Cứ như vậy, nếu cuộc đời rộng lớn
Đem lòng tin của tôi ra nhạo báng
Thì lòng tôi vẫn cảm thấy nhẹ nhàng. 

Tôi xây bàn thờ ở giữa cánh đồng
Còn mái che là bầu trời xanh thắm
Và những bông hoa ngào ngạt mùi hương. 

Đấy là lòng thành với Chúa tôi dâng
Chỉ có Chúa! Ngài sẽ không khinh bỉ
Rằng thứ tôi dâng quá đỗi nghèo nàn.

To Nature

It may indeed be fantasy when I
Essay to draw from all created things
Deep, heartfelt, inward joy that closely clings;
And trace in leaves and flowers that round me lie

Lessons of love and earnest piety.
So let it be; and if the wide world rings
In mock of this belief, it brings
Nor fear, nor grief, nor vain perplexity.

So will I build my altar in the fields,
And the blue sky my fretted dome shall be,
And the sweet fragrance that the wild flower yields

Shall be the incense I will yield to Thee,
Thee only God! and thou shalt not despise
Even me, the priest of this poor sacrifice.



GENEVIEVE

Người yêu của anh, Genevieve của anh!
Trong ánh sáng của hào quang sắc đẹp
Mắt của em như ngôi sao Giáng sinh
Giọng của em như thiên thần đang hát.

Nhưng vẻ đẹp thiên thần không mang lại
Cho con tim cơn nóng của đam mê
Và vẻ hờ hững phía sau giọng nói
Câu chuyện buồn đau có lẽ theo về.

Giống như khi chiếc xuống con chìm xuống
Không thấy bàn tay thân thiện giơ ra
Như thiên nga từ khúc sông uốn lượn
Vội vàng bơi ra chính giữa dòng kia.

Anh thấy em thương hại, em thở dài
Anh yêu em vì điều đó, Genevieve!

Genevieve

Maid of my love! sweet Genevieve!
In beauty's light you glide along;
Your eye is like the star of eve,
And sweet your voice, as seraph's song.

Yet not your heavenly beauty gives
This heart with passion soft to glow:
Within your soul a voice there lives!
It bids you hear the tale of woe.

When sinking low the suff'rer wan
Beholds no hand outstretched to save,
Fair, as the bosom of the swan
That rises graceful o'er the wave,

I've seen your breast with pity heave
And therefore love I you, sweet Genevieve!



TRẢ LỜI CÂU HỎI CỦA TRẺ THƠ

Con hỏi chim nói gì? Chim sẻ, chim bồ câu,
Hồng tước, chích chòe nói: “Tôi yêu, tôi yêu!”
Vào mùa đông chim ngừng vì gió mạnh
Không biết chim hát gì, nhưng bài hát lớn
Còn khi trời nằng ấm, hoa cỏ màu xanh
Chim lại trở về ca hát yêu thương.
Và sơn ca vui mừng cất tiếng hát
Dưới trời xanh, trên cánh đồng xanh mướt
Bài hát của chim vẫn mãi mãi là:
“Ta yêu Tình và Tình cũng yêu ta!”

Answer to a Child's Question

Do you ask what the birds say? The Sparrow, the Dove,
The Linnet and Thrush say, "I love and I love!"
In the winter they're silent -- the wind is so strong;
What it says, I don't know, but it sings a loud song.
But green leaves, and blossoms, and sunny warm weather,
And singing, and loving -- all come back together.
But the Lark is so brimful of gladness and love,
The green fields below him, the blue sky above,
That he sings, and he sings; and for ever sings he --
"I love my Love, and my Love loves me!"


Thơ tình Ben Jonson



PHỤ NỮ LÀ BÓNG CỦA ĐÀN ÔNG

Phụ nữ là bóng theo
Ta đi sau bóng vậy
Đuổi theo bóng – bóng chạy
Quay trở lại – bóng theo.
Chẳng lẽ không phải bóng
Của đàn ông mỗi ngày?

Bóng buổi chiều thật dài
Bóng giữa ngày thật ngắn
Ta yếu mà họ mạnh
Nâng ta mà không hay.
Chẳng lẽ không phải bóng
Của đàn ông mỗi ngày?


That women are but men’s shadows

Follow a shadow, it still flies you,
Seem to fly it, it will pursue :
So court a mistress, she denies you ;
Let her alone, she will court you.
Say are not women truly, then, 5
Styl'd but the shadows of us men ?

At morn and even shades are longest ;
At noon they are or short, or none :
So men at weakest, they are strongest,
But grant us perfect, they're not known. 10
Say, are not women truly, then,
Styl'd but the shadows of us men ?



KHÚC CA GỬI CELIA I


Em hãy đến cùng anh
Cho đằm thắm cuộc tình
Thời gian đi vội vã
Niềm vui chẳng muôn năm.

Giờ mặt trời đang lên
Nhưng bóng xế rập rình
Giờ vui không nắm bắt
Thì muôn thuở bóng đêm.

Em còn đợi gì ai
Không nghe tiếng lòng này
Chẳng lẽ mình hai đứa
Còn phải đợi gì ai?

Ánh mắt ai dòm ngó
Chẳng làm ta lần lữa
Hái trái chẳng lỗi lầm
Ngọt ngào cho hai đứa.

Ai lầm lỗi vì tình
Rồi sẽ được thanh minh.


Song – To Celia I

Come, my CELIA, let us prove,
While we may, the sports of love ;
Time will not be ours for ever :
He at length our good will sever.

Spend not then his gifts in vain.
Suns that set, may rise again:
But if once we lose this light,
'Tis with us perpetual night.

Why should we defer our joys ?
Fame and rumor are but toys.
Cannot we delude the eyes
Of a few poor household spies ;

Or his easier ears buguile,
So removed by our wile ?
'Tis no sin love's fruit to steal,
But the sweet theft to reveal :

To be taken, to be seen,
These have crimes accounted been.






KHÚC CA GỬI CELIA II

Uống cho anh bằng ánh mắt
Anh đáp lại ánh mắt mình
Chén rượu này em hãy nhấp
Giờ anh rượu đã không cần.
Đồ uống này là nước Thánh
Xua đi cơn khát của lòng
Thứ nước thần cho sức mạnh
Và anh chỉ hướng về em.

Anh trao em bông hồng cuối
Không chỉ vì để tôn vinh
Hy vọng không làm tê tái
Bông hoa đang dần héo hon
Nhưng mà em quay trở lại
Gửi bông hoa trả cho anh
Hoa nở, anh thề như vậy:
Với em sẽ mãi chung tình.


Song – To Celia II

Drink to me, only with thine eyes,
And I will pledge with mine ;
Or leave a kiss but in the cup,
And I'll not look for wine.
The thirst, that from the soul doth rise,
Doth ask a drink divine :
But might I of Jove's nectar sup,
I would not change for thine.

I sent thee late a rosy wreath,
Not so much honoring thee,
As giving it a hope, that there
It could not wither'd be.
But thou thereon didst only breathe,
And sent'st it back to me :
Since when it grows, and smells, I swear,
Not of itself, but thee.

Thơ tình John Wilmot




YÊU PHỤ NỮ Ư? BẠN LÀ CON LỪA

Yêu phụ nữ ư? Bạn là con lừa
Đấy là thứ nhạt phèo như nước ốc
Bạn đi chọn cho mình niềm hạnh phúc
Là vật dại khờ mà Chúa tạo ra.

Thà làm thợ may hay người chăn ngựa
Những kẻ nằm trong bụng Aurelia*
Làm như nô lệ và khi về già
Chỉ biết chết và nằm yên trong mộ.

Thế nên từ đây tránh xa phụ nữ
Cùng với bạn bè phóng đãng của mình
Vui với họ ta uống rượu hằng đêm
Để gọt dũa và mài sắc trí tuệ.

Cho ta sức khỏe, niềm vui, giàu có
Còn tình yêu ta sẽ cố thủ, và
Ta có một trang mềm ngọt của ta
Hay hơn nhiều cả bốn mươi con đĩ.
________
*Đây có thể là Aurelia Orestilla, vợ của Catilina, nổi tiếng là một phụ nữ xinh đẹp và phóng đãng (làm đĩ một cách công khai).


Love a woman? You’re an ass!

Love a woman? You’re an ass!
‘Tis a most insipid passion
To choose out for your happiness
The silliest part of God’s creation.

Let the porter and the groom,
Things designed for dirty slaves,
Drudge in fair Aurelia’s womb
To get supplies for age and graves.

Farewell, woman! I intend
Henceforth every night to sit
With my lewd, well-natured friends,
Drinking to engender wit.

The give me health, wealth, mirth, and wine,
And, if busy love entrenches,
There’s a sweet, soft page of mine
Does the trick worth forty wenches.


THƠ TRÀO PHÚNG
CHỐNG LẠI LÝ TRÍ VÀ NHÂN LOẠI

Giá như tôi (hiện là một con người  [1]
Là thứ sinh vật lạ lùng muôn thuở)
Giá hồn tôi được tự do chọn lựa
Thân xác bên ngoài theo ý của tôi
Thì tôi chọn khỉ, gấu hay con chó
Chứ không phải sinh vật vô ích này
Dù tự hào về trí tuệ của tôi. [7]  
……………………………………
……………………………………

Trí tuệ con người trải rộng mênh mông [123]
Con người luôn được thiên nhiên cải thiện
Những nguyên tắc này đúng và rộng lượng
Những đạo đức này bạn có thể tin
Tôi xin đưa ra phép thử của mình:
Ai thấp hơn, con người hay con thú?
Chim ăn chim, thú dữ ăn thịt thú
Nhưng con người cách phản bội đi tìm
Thú dữ giết, ăn thịt thú vì cần
Người hại người không vì điều tốt đẹp
Loài thú dữ được trời cho móng vuốt
Giết nạn nhân – thỏa cơn đói của mình
Người với tiếng cười, ôm ấp, ngợi khen
Phản bội làm người anh em khốn khổ
Và tự dẫn mình đến điều tai họa
Chỉ vì nhố nhăng, đâu phải vì cần. [138]

A Satyr Against Reason and Mankind

Were I (who to my cost already am [1]
One of those strange, prodigious creatures, man)
A spirit free to choose, for my own share,
What case of flesh and blood I pleased to wear,
I'd be a dog, a monkey, or a bear,
Or anything but that vain animal
Who is so proud of being rational. [7]
………………………………………..
………………………………………..

You see how far man's wisdom here extends; [123] 
Look next if human nature makes amends:
Whose principles most generous are, and just,
And to whose morals you would sooner trust.
Be judge yourself, I'll bring it to the test:
Which is the basest creature, man or beast?
Birds feed on birds, beasts on each other prey,
But savage man alone does man betray.
Pressed by necessity, they kill for food;
Man undoes man to do himself no good.
With teeth and claws by nature armed, they hunt
Nature's allowance, to supply their want
But man, with smiles, embraces, friendship, praise,
Inhumanly his fellow's life betrays;
With voluntary pains works his distress,
Not through necessity, but wantonness.[138]



HỠI NHỮNG CHÀNG THÍCH TÁN GÁI

Hỡi những chàng thích tán gái của ta
Thích hôn hít, thích nhảy nhót vui đùa
Hãy ngồi lại đây để ta tư vấn
Ta làm phi công trung thành cho bạn
Cứ hôn cô Joan, cô Kate, cô Mary
Nhưng hãy khắc ghi lời khuyên của ta:
Không bao giờ cưới!

To all young men that love to woo

To all young men that love to woo,
To kiss and dance, and tumble too;
Draw near and counsel take of me,
Your faithful pilot I will be;
Kiss who you please, Joan, Kate or Mary,
But still this counsel with you carry,
Never marry!


TRÍCH TỪ “THƯ GỬI O. B”

Sinh ra cho mình, tôi yêu một mình
Ý muốn của tôi dở hay – mặc kệ
Thơ của tôi – thứ người ta có thể
Ném xuống vực, tâng bốc tận mây xanh
Coi rất ngạo mạn hoặc rất khiêm nhường
Xin cứ để cho người đời phán xử.
Và tôi mãi mãi với mình chung thủy.
Tôi thấy tiếc nhưng tôi chẳng thấy đau
“Ôi! Như thế thì cuộc đời giận dữ”
Kệ thây đời, tôi có lỗi gì đâu.

From “Epistle to O. B”

Born to myself, myself I like alone
And must conclude my judgment good,or none.
For should my sense be nought,how could I know
Whether another mans be good or no?
Thus I resolve of my poetry
That tis the best, and thats a fame for me.
If then Im happy, what does it advance
Whether to merit due,or arrogance?
"Oh! but the world will take offense thereby."
Why then, the world will suffer fort, not I.