Thứ Bảy, 15 tháng 9, 2018

Thơ tình Yanka Kupala


ĐỪNG ĐI TÌM

Bạn đừng đi tìm kiếm
Hạnh phúc đâu xa xôi
Đ
ừng tìm bên kia biển
Hay  nơi cuối trời
Bạn đừng đi tìm kiếm!

Bạn tìm thấy rất gần
Cho mình niềm hạnh phúc
Nơi người mẹ ru con
Hát con nghe câu hát
Hãy biết tìm nơi gần!

Đ
ừng tìm bạn cho mình
Giữa những người xa lạ
Giữa những chốn người đông
Hay những người giàu có
Đ
ừng tìm bạn cho mình!

Bạn tìm thấy rất gần
 bên mái nhà tranh
Nơi những ngày thơ bé
Lưỡi hái mùa cắt cỏ
Hãy biết tìm nơi gần!

Đ
ừng đi tìm cho mình
Tổ quốc – Mẹ quê hương
Trên đất hay trên biển
Khổ đau hay sung sướng
Đ
ừng đi tìm cho mình!

Bạn tìm thấy rất gần
Không caokhông thấp lắm
Hãy nhìn vào tâm hồn
Vào trái tim của bạn
Bạn sẽ thấy quê hương.

Не шукай ты шчасця, долі

Не шукай ты шчасця, долі
На чужым, далёкім полі,
Гэт, за шумным лесам-борам,
За шырокім сінім морам
Не шукай ты шчасця, долі! 

Ты ўсё знойдзеш гэта блізка,
Там, дзе маці над калыскай
Табе песні напявала,
Як малога калыхала,
Толькі ўмей шукаці блізка!

Не шукай сабе дружакаў
Між чужынцаў, між піяўкаў,
Ні у месцы, ні ў палацы,
Ні пры лёгкай панскай працы,—
Не шукай ты там дружакаў! 

Ты іх знойдзеш вельмі блізка,
Каля хаты, каля нізкай,
Дзе ганяў жывёлу змалку,
Дзе касой махаў на ранку,
Толькі ўмей шукаці блізка!

Не шукай сабе, мой братку,
З ветрам Бацькаўшчыну-матку
Ні на сушы, ні на моры,
Ні у шчасці, ні у горы,
Не шукай яе там, братку! 

Яе знойдзеш вельмі блізка,
Як знаходзіць лес вятрыска,
Толькі ў сэрца глянь сваё ты
І ў душу заглянь з ахвотай,
Знойдзеш Бацькаўшчыну блізка!
1913



MÀ EMTRẺ MỒ CÔI

Mà emtrẻ mồ côiem cứ sống
Như chiếc lá vàng đ gió cuốn trôi
Không có chỗ cho em  đời này
Không có bài ca vui như em muốn. 

Em cứ gánh  đời này gánh nặng
Giữa bóng đêm tăm tối  nghĩa trang
Không mục đích và chẳng có con đường
Cứ nức nởkhóc lên cho nhẹ nhõm.

Và cứ đi trên đời như chiếc bóng
Lặng lờ trôi theo số kiếp mồ côi
Trong con tim thiếu nữ chẳng tình yêu
Dù thiếu nữ vẫn dịu dàng đằm thắm.

Vận của em – là mơ trong giấc mộng
Và em ơiem hãy nhớ điều này
Một mai này em từ giã cuộc đời
Trên mồ em không một ai cúi xuống.

А ты, сіраціна, жыві

А ты, сіраціна, жыві,
Як ветрам лісток адарваны, –
Ні месца табе на зямлі,
Ні радасці з песень жаданай,

Нясі сваю ношку жыцця
Між наспаў-курганаў магільных,
Без веры ў свой цэль, без пуцця,
Расплаканы ў жальбах бяссільных.

Як цень з таго свету, ідзі,
Не знаючы ў долі сірочай
Ні сэрца з дзявочай грудзі,
Ні сонечнай ласкі дзявочай.

Жыві і сні сны аб вясне,
Ды думай адно, сіраціна.
Што нават ніхто не ўздыхне
Калісь над тваёй дамавінай.
1915



CÂY SỒI

Thả những cành những nhánh
Cây đứng trong cô đơn
Vùng đất bị bỏ quên
Cánh đồng xa xôi lắm.

Như vua đội vương miện
Cây chẳng cần quan tâm
Dù gió bão hét lên
Dù cơn lốc đổ xuống.

Chỉ đứng ở một nơi
Ngày hay đêm vẫn hát
Cây biết nhiều bản nhạc
Những câu chuyện tuyệt vời.

Mưa đào bới gốc cây
Phía bên trong là bộng
Cây lắc lư thật mạnh
Khủng khiếp đến ghê người. 

Дуб

Распусціўшы сучча
У глухім прыволлі,
Сам адзін расце ён
На далёкім полі.

Як цар, у кароне,
Аб нічым не дбае,
Ці то стогне бура,
Ці віхор гуляе.

На адным ён месцы
Днюе і начуе;
Многа казак знае,
Многа песень чуе.

Дождж падмыў карэнне;
Ў ім дупло – як хата...
Ён стаіць і дрэмле –
Грозны, расахаты.
2017



ĐỨA CON BẤT HIẾU

Một bà già vẫn ở 
Trong túp lều của mình
Số kiếp bà đen đủi
Như quả lê trên đồng. 

Bà có đứa con trai 
Đi về nơi xa lạ –
Tìm hạnh phúc đâu đó
Và biến mất tăm hơi.

Và những đứa con gái
Cũng từ bỏ nhà mình
Làm việc, đi lấy chồng
Và gặp nhiều ngang trái.  

Bà sống trong khổ ải
Không bước dậy khỏi giường
Bà gọi những đứa con
Chỉ ngôi nhà trống trải.

Và láng giềng quây lại
Họ nghĩ: phải làm gì?
Để giúp cho bà già
Phải tìm cách gì đấy.

Họ viết cho con trai:
– Hãy về, mẹ ốm nặng
Và mọi người cũng muốn
Nhìn thấy anh quay về.

Đứa con trai về đây
Với ngôi nhà khốn khổ
Là quí ông, hoàng tử
Là người tỉnh, người say.

Chàng cúi xuống trên người
Mẹ chàng đang khó thở.
Cúi gập như người mẹ
Xưa cúi xuống trên nôi.

Bà mẹ già tỉnh lại
Điều an ủi với bà
Dù con nói gì đấy
Bà cũng chẳng nghe ra.

Và mẹ già không hiểu
Chuyện gì với con trai.
Nó đang ở trong nhà –
Bà già đang cố nhớ. 

Và bà già nhớ rõ
Cố lấy hết sức mình
Như con ngựa bên sông:
– Ôi, một người xa lạ!

Bà mẹ già ngủ thiếp
Đứa con lại ra đi
Những hàng xóm thầm thì
– Điều gì đây tiếp tục? 

Адступнік

Дажывае стара маці
Сірацінаю у хаце,
Ў соннай волі, ў чорнай долі,
Як та груша сярод поля.

Мела сына, але сыну
Захацелася ў чужыну:
Ён пайшоў шукаць там шчасця
Або згінуць, запрапасці.

Мела дочак, але дочкі
Пабрылі таксама ўпрочкі:
Тая замуж, тая ў службу
На нядолю, на нядружбу.

Дажывае веку маці, –
Ужо не можа з ложка ўстаці,
Кліча дочак, кліча сына, –
Але пуста ўсё хаціна.

Сабраліся добры людзі,
Гаманілі: што то будзе?
Са старою мала ладу –
Трэба даць якую раду.

I да сына лісты пішуць:
– Прыязджай, бо ўжо чуць дышыць
Маці стара і маячыць:
Цябе хоча ўсё пабачыць.

Сын варочаўся з чужыны
Да матулі, да хаціны
Не то князем, не то панам,
Не то трэзвым, не то п′яным.

Падышоў да ложка бліжай:
Маці сьпіць, як знята з крыжа;
Пахіліўся над ёй нізка,
Як яна здаўн над калыскай.

I старую разбуджае,
Нейкім словам пацяшае, –
Штось гаворыць і гаворыць, –
Тая слухае, як зморы.

Прыглядаецца матуля,
Што зрабілася з сынуляй;
Ён ці не – стаіць у хаце,
Усё сіліцца згадаці.

I згадала, ой, згадала!
Енкнуць голасу сабрала,
Бы та каня над крыніцай:
– Чужаніца, чужаніца!

Легла маці ў дамавіну;
Сын зноў ехаў у чужыну,
А за ім шумелі людзі:
Што то далей з яго будзе?
1914



NẾU AI HỎI CHÚNG TÔI

Những kẻ từ phương Đông
Và từ phương Tây tới
Họ đưa ra câu hỏi:
-Nòi giống của các anh?
Và đất đai đâu vậy
Đâu để gọi quê hương?

Qua bờ giậu đứng nhìn
Sau bờ rào đứng ngó…
Trả lời sao với họ?
Chúng tôi trả lời rằng:
Chỉ chút ít thời gian
Đang chạy đi đâu đó”. 

Як спытаюцца нас

Прыйдуць людзі з Усходу,
Прыйдуць з Захаду людзі
I спытаюцца нас:
«Скуль, якога вы роду?
Дзе зямля ваша будзе,
Дзе айчызна у вас?»

Мы ля плоту, пад плотам
Паглядзім, пашукаем,
Які даць тут адказ,
I адкажам: «Э, што там...
Мусіць, бабскім звычаем
Збегла ўпрочкі на час».
1911

Thơ tình Derek Walcott


TÌNH YÊU SAU MỘT TÌNH YÊU

Rồi sẽ đến một ngày
Khi nhìn vào gương
Với chính mình, em cười mỉm.
Rồi sẽ đến một ngày
Con tim em hồi hộp
Khi nghe tiếng bàn chân em bước
Bên ngưỡng cửa nhà em.

Thì em hãy mời vào nhà chính bản thân mình
Thết rượu vang, bánh mì và trả lại con tim
Và hãy nhận về cho mình – một người quen xa lạ
Người ấy với em chung thủy
Yêu em suốt cả cuộc đời
Người ấy vì em mà mệt mỏi rã rời.

Em hãy cất khỏi chiếc bàn chân dung của những kẻ xa vời
Những bức thư tình, những bài thơ tuyệt vọng…
Rồi ngồi xuống bên bàn. Mở tiệc mừng long trọng
Mừng cho bản thân mình. Mừng cho cuộc đời em.


Love After Love


The time will come

when, with elation
you will greet yourself arriving
at your own door, in your own mirror
and each will smile at the other’s welcome,

and say, sit here. Eat.

You will love again the stranger who was your self.
Give wine. Give bread. Give back your heart
to itself, to the stranger who has loved you

all your life, whom you ignored

for another, who knows you by heart.
Take down the love letters from the bookshelf,

the photographs, the desperate notes,

peel your own image from the mirror.
Sit. Feast on your life.



KHÔNG CẦN GÌ NGOÀI LÒNG CHÂN THẬT

Tôi sống gần bên bờ biển
Một mình. Không vợ, không con
Và bằng rất nhiều con đường
Để đi và đến.


Ngôi nhà thấp bên biển
Cửa sổ bao giờ cũng mở toang
Về phía biển thân quen.


Không ai có thể chọn cho mình công việc
Ta chỉ là thành qủa của những việc ta làm.
Năm tháng đi qua, ta quên điều lo sợ


Nhưng còn lại khát khao được vượt qua
Tình yêu – như tảng đá
Rơi vào đáy biển bao la


Bây giờ tôi không còn đòi hỏi gì ở thơ ca
Ngoài lòng chân thật
Không sự vinh quang, không thương xót


Nếu vợ lặng im thì có thể cùng ngồi bên bờ biển với nhau
Vách đá vẫn còn giữa những con sóng bạc đầu
Sóng sẽ mang lên bờ rác rưởi của những gì hèn kém


Và tôi phải quên đi thói quen cảm nhận
Quên đi tài năng của mình
Nhưng điều này còn khó khăn hơn
Là nhận về cho mình cuộc sống.


Winding Up


I live on the water,

alone. Without wife and children,
I have circled every possibility
to come to this:

a low house by grey water,

with windows always open
to the stale sea. We do not choose such things,

but we are what we have made.

We suffer, the years pass,
we shed freight but not our need

for encumbrances. Love is a stone

that settled on the sea-bed
under grey water. Now, I require nothing

from poetry but true feeling,

no pity, no fame, no healing. Silent wife,
we can sit watching grey water,

and in a life awash

with mediocrity and trash
live rock-like.

I shall unlearn feeling,

unlearn my gift. That is greater
and harder than what passes there for life.




CHÂN DUNG TỰ HỌA

Sự cô đơn của Van Gogh
Sự cùng quẫn của Van Gogh
Sự khủng khiếp của Van Gogh.

Ông nhìn vào gương
và bắt đầu vẽ mình.

Trong gương không ai cả
ngoài Vincent Van Gogh.
Điều này thì không đủ.

Ông cắt đứt tai của mình.
Rồi ông nhìn vào gương:
đấy là Vincent Van Gogh
với tai quấn băng.

Điều này giống bức chân dung
ông cố gắng ở lại đấy
nhưng trước hết ra khỏi là cần

ông đến từ sự giảm thấp
hơn cả sự kinh hoàng
bởi một quá trình cô đơn.

khi gương phản chiếu một điều
không vinh quang, chẳng nỗi đau
chẳng không, chẳng có

không có thể, hoặc không một lúc nào đó
trên khung vẽ chảng có ai
không còn Vincet Van Gogh

sợ hãi, cô đơn, phờ phạc
chỉ điều bịa đặt hoàn toàn.
Và đó là bản chất. 

Self Portrait

The loneliness of Van Gogh.. 
The humbleness of Van Gogh.. 
The terror of Van Gogh.

He looks into a mirror,
and begins to pait himself.

He discovers nobody there
but, Vicent Van Gogh.
This is not enough.

He cuts off an ear.
He looks into a mirror:
there is Vincet Van Gogh
with a bandaged ear. 

It resembles his portrait,
he is attempting to remain,
fist, he must disappear,

he will arrive by reductions
beyond any more terror
by a lonely process

when the mirror will proffer
neither fame nor pain
neither or nor yea

or maybe, or one, or
no. Nobody there
not Vincent Van Gogh,

humble, frightened and lonely,
only
a fiction. An essence. 



NHO BIỂN

Cánh buồm hướng về ánh sáng
mệt mỏi vì những hòn đảo
con thuyền bơi trên biển Ca-ri-bê

đi về nhà, có lẽ đấy là Ô-đi-xê
đang bơi thuyền trên biển Aegea
đấy là người chồng, người bố

nỗi buồn, dưới chùm nho chua xương xẩu
về người tình phụ, và tên nàng Nausicaa 
còn nghe trong tiếng kêu của từng chú hải âu. 

Điều này không mang lại bình yên. Cuộc chiến đã lâu
giữa đam mê và trách nhiệm
không kết thúc bao giờ với kẻ lữ hành trên biển

và cả với kẻ lữ hành đang ở trên bờ
đang mang giày dép để chuẩn bị về nhà
từ khi Tơ-roa khóc lên trong lửa cuối. 

và kẻ khổng lồ mù ném đá
làm sóng trào, xuất hiện những vần thơ
những con sóng rã rời trên biển Ca-ri-bê.

Các nhà thơ cổ điển có thể an ủi. Nhưng chưa đủ. 

== = = =========
*Nausicaa – con gái của vua Alcinous và nữ hoàng Phaeacia (Scheria) nhân vật nữ trong trường ca Ô-đi-xê của Homer. Nausicaa yêu Ô-đi-xê và muốn trở thành vợ chàng nhưng Ô-đi-xê vì nghĩa lớn đã bỏ hòn đảo của nàng để lên đường. Sau này Nausicaa trở thành vợ của con trai Ô-đi-xê. 

Sea Grapes 

That sail which leans on light,
tired of islands,
a schooner beating up the Caribbean

for home, could be Odysseus,
home-bound on the Aegean;
that father and husband's

longing, under gnarled sour grapes, is
like the adulterer hearing Nausicaa's name
in every gull's outcry.

This brings nobody peace. The ancient war
between obsession and responsibility
will never finish and has been the same

for the sea-wanderer or the one on shore
now wriggling on his sandals to walk home,
since Troy sighed its last flame,

and the blind giant's boulder heaved the trough
from whose groundswell the great hexameters come
to the conclusions of exhausted surf.

The classics can console. But not enough. 




ODDJOB, A BULL TERRIER

Bạn chờ đợi một nỗi buồn
thì một nỗi buồn khác đến.
Nó với tiết trời không giống
chỉ đơn giản
bạn còn thiếu sự chuẩn bị thôi mà.
Chúng ta vẫn thường lo
cho người bạn đường, cho người phụ nữ
cho người bạn của ta
cho đứa con thơ
và cho con chó
ta nhìn ra biển và suy nghĩ
chắc trời sẽ đổ mưa
và ta chuẩn bị đón cơn mưa.
Bạn không hề nhìn ra
mối liên hệ của ánh mặt trời
đổi thay trên ngọn trúc đào màu sậm
trong khu vườn bên biển
và màu vàng từ cây cọ mà ra
Bạn cũng chẳng nhìn ra
mối liên hệ của giọt nước mưa
trên da thịt bạn
với tiếng rên của con chó trong nhà.
bạn không sợ gì tiếng sấm
sự sẵn sàng là tất cả thôi mà
những gì theo sau bàn chân bạn
muốn nói với bạn rằng
sự im lặng – đó là tất cả
nó còn sâu hơn cả sự sẵn sàng
nó sâu như đại dương
nó sâu như đất
nó sâu như tình.

Sự lặng im
còn mạnh hơn tiếng sấm
làm cho ta sâu, làm ta mất giọng
như loài vật không biết nói về tình
ta làm sao nếu như nó trở thành
một thứ gì không thể tả
nhưng mà ta phải nói về tình
trong tiếng khóc thầm
trong nước mắt
bằng giọt mưa rơi trên mí mắt
không gọi tình yêu đúng tên sự vật
sự im lặng của người đã khuất
sự im lặng về tình ở nơi sâu thẳm nhất
đấy cũng là một sự im lặng thôi mà
và liệu chúng ta có biết mang cho
từng con thú, đứa con, người bạn, người phụ nữ
đấy cũng là một thứ tình yêu như thế
đấy là phước trời ban
sâu nhất nhờ mất mát
đấy là phước trời ban, đấy là phước trời ban. 

Oddjob, a Bull Terrier 

You prepare for one sorrow,
but another comes.
It is not like the weather,
you cannot brace yourself,
the unreadiness is all.
Your companion, the woman,
the friend next to you,
the child at your side,
and the dog,
we tremble for them,
we look seaward and muse
it will rain.
We shall get ready for rain;
you do not connect
the sunlight altering
the darkening oleanders
in the sea-garden,
the gold going out of the palms.
You do not connect this,
the fleck of the drizzle
on your flesh,
with the dog’s whimper,
the thunder doesn’t frighten,
the readiness is all;
what follows at your feet
is trying to tell you
the silence is all:
it is deeper than the readiness,
it is sea-deep,
earth-deep,
love-deep.

The silence
is stronger than thunder,
we are stricken dumb and deep
as the animals who never utter love
as we do, except
it becomes unutterable
and must be said,
in a whimper,
in tears,
in the drizzle that comes to our eyes
not uttering the loved thing’s name,
the silence of the dead,
the silence of the deepest buried love is
the one silence,
and whether we bear it for beast,
for child, for woman, or friend,
it is the one love, it is the same,
and it is blest
deepest by loss
it is blest, it is blest.

SỰ KẾT THÚC

Mọi thứ không hề bùng nổ
chúng chỉ tàn lụi, mờ dần

như ánh mặt trời mờ trên da thịt
như bọt biến nhanh vào cát

ngay cả tia chớp của ái tình
không kết thúc bằng tiếng sấm vang lên

bông hoa chết cùng với âm thanh
cũng lụi tàn y như là thân xác

từ mồ hôi của đá bọt
trùm lên mọi thứ giữa thiên nhiên

một khi chúng ta còn sống trên trần

phải chịu sự im lặng bao quanh đầu của Beethoven. 


Endings

Things do not explode,
they fail, they fade,

as sunlight fades from the flesh,
as the foam drains quick in the sand,

even love’s lightning flash
has no thunderous end,

it dies with the sound
of flowers fading like the flesh

from sweating pumice stone,
everything shapes this

till we are left

with the silence that surrounds Beethoven’s head. 



Thơ tình Mitsuo Aida


「わけ合えば」

うばい合えば足らぬ 
わけ合えばあまる
うばい合えばあらそい
わけ合えばやすらぎ
うばい合えばにくしみ
わけ合えばよろこび
うばい合えば不満
わけ合えば感謝
うばい合えば戦争
わけ合えば平和
うばい合えば地獄
わけ合えば極楽



NẾU BẠN CHIA SẺ

Nếu chiếm đoạt của nhau – thì không đủ
Nếu chia sẻ với nhau – thì có thừa
Nếu chiếm đoạt của nhau – sẽ tranh cãi
Nếu chia sẻ với nhau – thành bạn bè

Nếu chiếm đoạt – thù hận
Nếu chia sẻ – vui mừng
Nếu chiếm đoạt – bất mãn
Nếu chia sẻ – mang ơn

Nếu chiếm đoạt – chiến tranh,
Nếu chia sẻ – hòa bình
Nếu chiếm đoạt – địa ngục
Nếu chia sẻ – thiên đường.