Gaspara
Stampa
Tập Thơ tình (Rime d'amore)
TÔI THƯỜNG ĐEM NGƯỜI YÊU
Tôi thường đem người yêu dấu của mình
So sánh với bầu trời ngày và đêm
Mặt trời là gương mặt, còn sao – đôi mắt
Và ở trên cao ngự đấng thần linh.
Cơn giận của người mới thật kinh hoàng
Hơn cả sấm chớp, tuyết hay mưa đá
Nỗi sợ của tôi dữ dằn hơn cả
Nhưng trời sau mưa chẳng phải vô hồn.
Đồng cỏ xanh đang giục giã mùa xuân
Ánh mặt trời đang tỏa sáng trong lòng
Để bên ngoài nhú lên bao nhánh lá.
Nhưng mùa đông mang về cơn băng giá
Khi người dấu yêu của tôi từ giã
Bứt chiếc lá của hy vọng cuối cùng.
V
Io assimiglio il mio signor al cielo
meco sovente. Il suo bel viso è 'l sole;
gli occhi, le stelle, e 'l suon de le parole
è l'armonia, che fa 'l signor di Delo.
Le tempeste, le piogge, i tuoni e 'l gelo
son i suoi sdegni, quando irar si suole;
le bonacce e 'l sereno è quando vuole
squarciar de l'ire sue benigno il velo.
La primavera e 'l germogliar de' fiori
è quando ei fa fiorir la mia speranza,
promettendo tenermi in questo stato.
L'orrido verno è poi, quando cangiato
minaccia di mutar pensieri e stanza,
spogliata me de' miei più ricchi onori.
TÔI KHÔNG HỀ GANH TỴ NHỮNG THIÊN THẦN
Tôi không hề ganh tỵ những thiên thần
Không niềm vinh quang, không nơi cực lạc
Nơi mà những thiên thần này được phép
Nhìn Chúa Trời đang ngự ở trời xanh.
Nhưng liệu chắc gì những con người trần
Lại có được như tôi niềm hạnh phúc
Nhìn thấy đôi mắt chàng trong đời thực
Đem hạnh phúc này đi vào thơ văn.
Ở đời này, cũng như với thiên thần
Tôi hướng về nét diệu kỳ gương mặt
Và gọi người chúa tể chốn trần gian.
Có một điều anh còn tử tế hơn:
Ngài trao tặng cho anh sự hư không
Niềm vui tôi cũng đến hồi kết thúc.
XVII
Io non v’invidio punto, angeli santi,
le vostre tante glorie e tanti beni,
e que’ disir di ciò che braman pieni,
stando voi sempre a l’alto Sire avanti;
perché i diletti miei son tali e tanti,
che non posson capire in cor terreni,
mentr’ho davanti i lumi almi e sereni,
di cui conven che sempre scriva e canti.
E come in ciel gran refrigerio e vita
dal volto Suo solete voi fruire,
tal io qua giù da la beltà infinita.
In questo sol vincete il mio gioire,
che la vostra è eterna e stabilita,
e la mia gloria può tosto finire.
SAO CỦA TÔI NGHIỆT NGÃ
TÔI THƯỜNG ĐEM NGƯỜI YÊU
Tôi thường đem người yêu dấu của mình
So sánh với bầu trời ngày và đêm
Mặt trời là gương mặt, còn sao – đôi mắt
Và ở trên cao ngự đấng thần linh.
Cơn giận của người mới thật kinh hoàng
Hơn cả sấm chớp, tuyết hay mưa đá
Nỗi sợ của tôi dữ dằn hơn cả
Nhưng trời sau mưa chẳng phải vô hồn.
Đồng cỏ xanh đang giục giã mùa xuân
Ánh mặt trời đang tỏa sáng trong lòng
Để bên ngoài nhú lên bao nhánh lá.
Nhưng mùa đông mang về cơn băng giá
Khi người dấu yêu của tôi từ giã
Bứt chiếc lá của hy vọng cuối cùng.
V
Io assimiglio il mio signor al cielo
meco sovente. Il suo bel viso è 'l sole;
gli occhi, le stelle, e 'l suon de le parole
è l'armonia, che fa 'l signor di Delo.
Le tempeste, le piogge, i tuoni e 'l gelo
son i suoi sdegni, quando irar si suole;
le bonacce e 'l sereno è quando vuole
squarciar de l'ire sue benigno il velo.
La primavera e 'l germogliar de' fiori
è quando ei fa fiorir la mia speranza,
promettendo tenermi in questo stato.
L'orrido verno è poi, quando cangiato
minaccia di mutar pensieri e stanza,
spogliata me de' miei più ricchi onori.
TÔI KHÔNG HỀ GANH TỴ NHỮNG THIÊN THẦN
Tôi không hề ganh tỵ những thiên thần
Không niềm vinh quang, không nơi cực lạc
Nơi mà những thiên thần này được phép
Nhìn Chúa Trời đang ngự ở trời xanh.
Nhưng liệu chắc gì những con người trần
Lại có được như tôi niềm hạnh phúc
Nhìn thấy đôi mắt chàng trong đời thực
Đem hạnh phúc này đi vào thơ văn.
Ở đời này, cũng như với thiên thần
Tôi hướng về nét diệu kỳ gương mặt
Và gọi người chúa tể chốn trần gian.
Có một điều anh còn tử tế hơn:
Ngài trao tặng cho anh sự hư không
Niềm vui tôi cũng đến hồi kết thúc.
XVII
Io non v’invidio punto, angeli santi,
le vostre tante glorie e tanti beni,
e que’ disir di ciò che braman pieni,
stando voi sempre a l’alto Sire avanti;
perché i diletti miei son tali e tanti,
che non posson capire in cor terreni,
mentr’ho davanti i lumi almi e sereni,
di cui conven che sempre scriva e canti.
E come in ciel gran refrigerio e vita
dal volto Suo solete voi fruire,
tal io qua giù da la beltà infinita.
In questo sol vincete il mio gioire,
che la vostra è eterna e stabilita,
e la mia gloria può tosto finire.
SAO CỦA TÔI NGHIỆT NGÃ
Sao của tôi nghiệt ngã. Nhưng điều này:
Bá tước của tôi còn khắt khe hơn nữa
Thường tìm cách trốn tôi, trong khi đó
Bao nhiêu người tìm cách quyến rũ tôi.
Tôi ghét người yêu, yêu người ghét tôi
Tôi khát khao quì trước người ngạo mạn
Và coi khinh kẻ chân thành đứng đắn
Chỉ thích yêu những kẻ hững hờ thôi.
Người thường xuyên làm cho tôi cáu bẳn
Còn những người khác làm tôi thỏa mãn
Nhưng lòng tôi chỉ hướng tới người thôi.
Trong tình yêu tất cả sao ngược đời
Điều đáng lý sao luôn luôn trái ngược
Khinh kẻ khiêm tốn, đón chào kẻ ác.
XLIII
Dura è la stella mia, maggior durezza
è quella del mio conte: egli mi fugge,
i' seguo lui; altri per me si strugge,
i' non posso mirar altra bellezza.
Odio chi m'ama, ed amo chi mi sprezza;
verso chi m'è umìle il mio cor rugge,
e son umìl con chi mia speme adugge;
a così stranio cibo ho l'alma avezza.
Egli ognor dà cagione a novo sdegno,
essi mi cercan dar conforto e pace:
i' lasso questi, ed a quell'un m'attegno.
Così ne la tua scuola, Amor, si face
sempre il contrario di quel ch'egli è
degno:
l'umil si sprezza, e l'empio si compiace.
TÔI MỆT MỎI
Tôi mệt mỏi, đã từ lâu chờ đợi
Đã không tin vào hy vọng cuối cùng
Tôi khóc lên, về mất mát tôi buồn
Như sống trong địa ngục trần gian vậy.
Tôi gọi cái chết, như trong mơ màng
Với một vẻ dữ dằn tôi mở cửa.
Tôi chỉ muốn giấu mình trong hang nhỏ
Chìa đầu ra trước lưỡi hái tử thần.
Cái chết thương ánh mắt không ngại ngần
Không ra tay theo lời tôi van vỉ
Mà hướng lời van vỉ đến người thương.
Mặt trời trên biển chìm vào bóng đêm
Một nỗi buồn mơ hồ đang vây lấy
Còn người đang hạnh phúc phía đồi con.
XLVII
Io son da l’aspettar omai sì stanca,
sì vinta dal dolor e dal disio,
per la sì poca fede e molto oblio
di chi del suo tornar, lassa, mi manca,
che lei, che ’l mondo impallidisce e ’mbianca
con la sua falce e dà l’ultimo fio,
chiamo talor per refrigerio mio,
sì ’l dolor nel mio petto si rinfranca.
Ed ella si fa sorda al mio chiamare,
schernendo i miei pensier fallaci e folli,
come sta sordo anch’egli al suo tornare.
Così col pianto, ond’ho gli occhi miei molli,
fo pietose quest’onde e questo mare;
ed ei si vive lieto ne’ suoi colli.
ÔI ĐÊM, NGƯƠI HẠNH PHÚC
Ôi đêm, ngươi hạnh phúc và ngươi sáng hơn
Hơn cả ngày hạnh phúc và sáng nhất
Trí tuệ ta bướng bỉnh và mờ mịt
Ngợi ca điều kỳ diệu của bóng đêm.
Bóng của ngươi rõ ràng đối với ta
Ngươi chữa lành trong tim này vết sẹo
Ngươi lấy nó từ bóng đêm đen đúa
Trao cho người mà ta vẫn hằng mơ.
Tiếc là ta không thành Alcmena
Để có thể đem bình minh kiêu hãnh
Từ bên giường của thần Dớt gửi đi
Ôi đêm thiêng liêng, ôi đêm xán lạn
Bằng lòng nghe giai điệu để thay cho
Những lời thơ trong lòng đang kìm nén.
CIV
O notte, a me più chiara e più beata
che i più beati giorni ed i più chiari,
notte degna da’ primi e da’ più rari
ingegni esser, non pur da me, lodata;
tu de le gioie mie sola sei stata
fida ministra; tu tutti gli amari
de la mia vita hai fatto dolci e cari,
resomi in braccio lui che m’ha legata.
Sol mi mancò che non divenni allora
la fortunata Alcmena, a cui stè tanto
più de l’usato a ritornar l’aurora.
Pur così bene io non potrò mai tanto
dir di te, notte candida, ch’ancora
da la materia non sia vinto il canto.
GIÁ MÀ ANH HIỂU ĐƯỢC
Giá mà anh hiểu được nỗi lòng này
Sẽ buồn cho số phận em nhiều đấy
Anh hãy nhìn từ bên trong sẽ thấy
Nỗi buồn đen hơn nhìn ở phía ngoài.
Anh sẽ hiểu em đang trong lửa cháy
Không chỉ một ngày, không chỉ phút giây
Mà cả năm trời nỗi sợ bao vây
Cõi lòng này – Thần tình yêu có lỗi.
Anh sẽ thấy mình ngự trên ngai vàng
Trong cung điện tỏa hào quang lộng lẫy
Cơn đau điên cuồng muốn đuổi xua anh.
Anh sẽ biết rằng từ lâu đã tắt
Ánh sáng khát khao, không theo ý mình
Trong mắt anh, em đang dần mờ nhạt.
CLIII
Se poteste, signor, con l’occhio interno
penetrar i segreti del mio core,
come vedete queste ombre di fuore
apertamente con questo occhio esterno,
vi vedreste le pene de l’inferno,
un abisso infinito di dolore,
quanta mai gelosia, quanto timore
Amor ha dato o può dar in eterno.
E vedreste voi stesso seder donno
in mezzo a l’alma, cui tanti tormenti
non han potuto mai cavarvi, o ponno;
e tutti altri disir vedreste spenti,
od oppressi da grave ed alto sonno
e sol quei d’aver voi desti ed ardenti.
TÔI MỆT MỎI
Tôi mệt mỏi, đã từ lâu chờ đợi
Đã không tin vào hy vọng cuối cùng
Tôi khóc lên, về mất mát tôi buồn
Như sống trong địa ngục trần gian vậy.
Tôi gọi cái chết, như trong mơ màng
Với một vẻ dữ dằn tôi mở cửa.
Tôi chỉ muốn giấu mình trong hang nhỏ
Chìa đầu ra trước lưỡi hái tử thần.
Cái chết thương ánh mắt không ngại ngần
Không ra tay theo lời tôi van vỉ
Mà hướng lời van vỉ đến người thương.
Mặt trời trên biển chìm vào bóng đêm
Một nỗi buồn mơ hồ đang vây lấy
Còn người đang hạnh phúc phía đồi con.
XLVII
Io son da l’aspettar omai sì stanca,
sì vinta dal dolor e dal disio,
per la sì poca fede e molto oblio
di chi del suo tornar, lassa, mi manca,
che lei, che ’l mondo impallidisce e ’mbianca
con la sua falce e dà l’ultimo fio,
chiamo talor per refrigerio mio,
sì ’l dolor nel mio petto si rinfranca.
Ed ella si fa sorda al mio chiamare,
schernendo i miei pensier fallaci e folli,
come sta sordo anch’egli al suo tornare.
Così col pianto, ond’ho gli occhi miei molli,
fo pietose quest’onde e questo mare;
ed ei si vive lieto ne’ suoi colli.
Ôi đêm, ngươi hạnh phúc và ngươi sáng hơn
Hơn cả ngày hạnh phúc và sáng nhất
Trí tuệ ta bướng bỉnh và mờ mịt
Ngợi ca điều kỳ diệu của bóng đêm.
Bóng của ngươi rõ ràng đối với ta
Ngươi chữa lành trong tim này vết sẹo
Ngươi lấy nó từ bóng đêm đen đúa
Trao cho người mà ta vẫn hằng mơ.
Tiếc là ta không thành Alcmena
Để có thể đem bình minh kiêu hãnh
Từ bên giường của thần Dớt gửi đi
Ôi đêm thiêng liêng, ôi đêm xán lạn
Bằng lòng nghe giai điệu để thay cho
Những lời thơ trong lòng đang kìm nén.
CIV
O notte, a me più chiara e più beata
che i più beati giorni ed i più chiari,
notte degna da’ primi e da’ più rari
ingegni esser, non pur da me, lodata;
tu de le gioie mie sola sei stata
fida ministra; tu tutti gli amari
de la mia vita hai fatto dolci e cari,
resomi in braccio lui che m’ha legata.
Sol mi mancò che non divenni allora
la fortunata Alcmena, a cui stè tanto
più de l’usato a ritornar l’aurora.
Pur così bene io non potrò mai tanto
dir di te, notte candida, ch’ancora
da la materia non sia vinto il canto.
GIÁ MÀ ANH HIỂU ĐƯỢC
Giá mà anh hiểu được nỗi lòng này
Sẽ buồn cho số phận em nhiều đấy
Anh hãy nhìn từ bên trong sẽ thấy
Nỗi buồn đen hơn nhìn ở phía ngoài.
Anh sẽ hiểu em đang trong lửa cháy
Không chỉ một ngày, không chỉ phút giây
Mà cả năm trời nỗi sợ bao vây
Cõi lòng này – Thần tình yêu có lỗi.
Anh sẽ thấy mình ngự trên ngai vàng
Trong cung điện tỏa hào quang lộng lẫy
Cơn đau điên cuồng muốn đuổi xua anh.
Anh sẽ biết rằng từ lâu đã tắt
Ánh sáng khát khao, không theo ý mình
Trong mắt anh, em đang dần mờ nhạt.
CLIII
Se poteste, signor, con l’occhio interno
penetrar i segreti del mio core,
come vedete queste ombre di fuore
apertamente con questo occhio esterno,
vi vedreste le pene de l’inferno,
un abisso infinito di dolore,
quanta mai gelosia, quanto timore
Amor ha dato o può dar in eterno.
E vedreste voi stesso seder donno
in mezzo a l’alma, cui tanti tormenti
non han potuto mai cavarvi, o ponno;
e tutti altri disir vedreste spenti,
od oppressi da grave ed alto sonno
e sol quei d’aver voi desti ed ardenti.
