Thơ tình Ivan Bunin

ANH HẠNH PHÚC KHI ĐÔI MẮT MÀU XANH

Anh hạnh phúc khi đôi mắt màu xanh
Mắt màu xanh em ngước nhìn anh đó
Niềm hy vọng trong mắt em rạng rỡ
Bầu trời trong veo của một ngày xanh.

Và đắng cay khi đôi mắt màu xanh
Rủ hàng mi đen và em im bặt
Yêu anh không, tự mình, em chẳng biết
Còn tình yêu e ấp, cố giấu mình.

Nhưng ở khắp nơi và chung thuỷ, thường xuyên
Khi gần em tâm hồn anh toả sáng…
Người yêu ơi hãy mãi là cao thượng
Sắc đẹp tuyệt vời và tuổi trẻ của em!
1896

Счастлив я, когда ты голубые

Счастлив я, когда ты голубые

Очи поднимаешь на меня:

Светят в них надежды молодые –

Небеса безоблачного дня.

Горько мне, когда ты, опуская

Темные ресницы, замолчишь:

Любишь ты, сама того не зная,

И любовь застенчиво таишь.

Но всегда, везде и неизменно

Близ тебя светла душа моя...

Милый друг! О, будь благословенна

Красота и молодость твоя!

CẦM TAY EM

Cầm tay em, rất lâu anh ngắm nhìn 
Còn em thẫn thờ, đôi mắt em hờ khép 
Trong bàn tay này – sự tồn tại của em 
Anh cảm nhận ra – cả hồn lẫn xác.

Cần gì thêm? Có thể hạnh phúc thêm? 
Nhưng thiên thần nổi loạn bằng bão lửa 
Bay trên cuộc đời, bằng đam mê giết bỏ
Đang vút bay nhanh trước mặt chúng mình.
1898

Беру твою руку и долго смотрю на нее

Беру твою руку и долго смотрю на нее,

Ты в сладкой истоме глаза поднимаешь несмело:

Вот в этой руке - все твое бытие,

Я всю тебя чувствую - душу и тело.

Что надо еще? Возможно ль блаженнее быть?

Но ангел мятежный, весь буря и пламя,

Летящий над миром, чтоб смертною страстью губить,

Уж мчится над нами!

LẠI MỘT GIẤC MƠ NGỌT NGÀO, QUYẾN RŨ

Lại một giấc mơ ngọt ngào, quyến rũ 
Tôi mơ về, mê đắm với niềm vui
Ánh mắt yêu thương thầm kín gọi mời 
Và một nụ cười dịu hiền vẫy gọi.

Vẫn biết rằng lại là dối gian thôi 
Giấc mơ này trong bình minh tỏa sáng 
Nhưng bây giờ ngày buồn chưa kịp đến 
Thì hãy mỉm cười, hãy dối lừa tôi.
1898

Снова сон, пленительный и сладкий

Снова сон, пленительный и сладкий,

Снится мне и радостью пьянит, -

Милый взор зовет меня украдкой,

Ласковой улыбкою манит.

Знаю я, - опять меня обманет

Этот сон при первом блеске дня,

Но пока печальный день настанет,

Улыбнись мне - обмани меня!

1898 

NGƯỜI XA LẠ

Em là người xa lạ 
Nhưng yêu chỉ mình anh 
Và em sẽ không quên 
Cho đến ngày cuối tận.

Thế rồi em ngoan ngoãn 
Lặng lẽ theo người ta 
Nhưng mặt em cúi xuống 
Người ấy chẳng nhận ra.

Em trở thành phụ nữ 
Nhưng thiếu nữ với anh 
Trong bước đi của mình 
Sắc đẹp đầy quyến rũ!

Sẽ có điều phụ bạc… 
Nhưng chỉ có một lần 
Khi e ấp cháy lên 
Ngọn lửa tình trong mắt.

Em không biết giấu đi 
Rằng với người – xa lạ 
Và sẽ không bao giờ 
Bao giờ quên anh cả!
1906

______________

*Người xa lạ này chính là người vợ đầu của nhà thơ, Anna Tsakny. Họ chia taynhau sau 2 năm chung sống và Anna Tsakny đã thề rằng sẽ không bao giờ yêu ainữa mặc dù Bunin lúc đó đã yêu người khác. Bài thơ này được viết vào năm1906 và những lời trong bài thơ trở thành những lời tiên tri chính xác bởi vì saunày Anna Tsakny kết hôn với Aleksandr Derybas nhưng cuộc hôn nhân nàykhông hề có tình yêu.

Чужая

Ты чужая, но любишь,

Любишь только меня.

Ты меня не забудешь

До последнего дня.

Ты покорно и скромно

Шла за ним от венца.

Но лицо ты склонила –

Он не видел лица.

Ты с ним женщиной стала,

Но не девушка ль ты?

Сколько в каждом движенье

Простоты, красоты!

Будут снова измены...

Но один только раз

Так застенчиво светит

Нежность любящих глаз.

Ты и скрыть не умеешь,

Что ему ты чужда...

Ты меня не забудешь

Никогда, никогда!

TA ĐI BÊN NHAU

Ta đi bên nhau, hai đứa gần kề 
Nhưng nhất định nhìn anh, em đã chẳng 
Lời của chúng mình bâng quơ, trống rỗng 
Mất hút vào trong ngọn gió tháng ba.

Đám mây trắng lạnh lùng bay xuyên qua 
Khu vườn nhỏ, giọt nước rơi tí tách 
Gò má em tái nhợt trong giá buốt 
Và đôi mắt xanh thắm, tựa như hoa.

Còn bờ môi khao khát chỉ khép hờ 
Anh đã tránh chạm lên bằng ánh mắt 
Vẻ trống trải tưởng chừng bao hạnh phúc 
Cõi diệu huyền, nơi hai đứa từng qua.
1917

Мы рядом шли, но на меня

Мы рядом шли, но на меня

Уже взглянуть ты не решалась,

И в ветре мартовского дня

Пустая наша речь терялась.

Белели стужей облака

Сквозь сад, где падали капели,

Бледна была твоя щека,

И как цветы глаза синели.

Уже полураскрытых уст

Я избегал касаться взглядом.

Но был еще блаженно пуст

Тот дивный мир, где шли мы рядом.

1917

ÁNH NHÌN TĨNH LẶNG NHƯ MẮT NAI CON

Ánh nhìn tĩnh lặng như mắt nai con

Những gì bên trong, tôi từng yêu đến thế

Đến giờ vẫn chưa quên trong đau khổ

Nhưng bóng dáng người giờ đã trong sương.

Đến một ngày – sẽ tan biến nỗi buồn

Giấc mơ hoài niệm rồi đây sáng tỏ

Không còn hạnh phúc, không còn đau khổ

Chỉ còn điều tha thứ ở xa xăm.

1901

Спокойный взор, подобный взору лани

Спокойный взор, подобный взору лани,

И все, что в нем так нежно я любил,

Я до сих пор в печали не забыл.

Но образ твой теперь уже в тумане.

А будут дни — угаснет и печаль,

И засияет сон воспоминанья,

Где нет уже ни счастья, ни страданья,

А только всепрощающая даль.

1901

  

CHÚNG TÔI GẶP RẤT VÔ TÌNH

Chúng tôi gặp rất vô tình, trong góc

Tôi đi nhanh – bỗng như ánh chớp nguồn

Cắt qua màn sương nhẹ buổi chiều hôm

Và xuyên qua bờ mi đen sáng rực.

Chiếc áo nhiễu – vẻ nhẹ nhàng, trong suốt

Trong phút giây thổi nhẹ gió mùa xuân

Nhưng trên mặt, trong đôi mắt sáng rực

Tôi nắm bắt vẻ sống động đã từng.

Nàng gật đầu với tôi đầy âu yếm

Mặt cúi nghiêng trong gió, thật nhẹ nhàng

Rồi biến vào góc… Lúc đó mùa xuân

Nàng tha thứ cho tôi – và quên lãng.

1905

Мы встретились случайно, на углу

Мы встретились случайно, на углу.

Я быстро шел — и вдруг как свет зарницы

Вечернюю прорезал полумглу

Сквозь черные лучистые ресницы.

На ней был креп,- прозрачный легкий газ

Весенний ветер взвеял на мгновенье,

Но на лице и в ярком свете глаз

Я уловил былое оживленье.

И ласково кивнула мне она,

Слегка лицо от ветра наклонила

И скрылась за углом… Была весна…

Она меня простила — и забыла.

MAHÔMÉT VÀ SAPHIA*

Saphia thức dậy lấy bàn tay của mình

Nàng khéo léo bện những mớ tóc đen:

“Mọi người chửi em là người Do Thái” –

Nàng nói trong nước mắt với chồng mình.

Mahômét cười, âu yếm nhìn vợ ông

Rồi trả lời: “Em hãy nói với họ

Abraham là bố, Môsê là chú

Còn Mahômét là chồng em”.

1914

_________________

*Saphia – tức Safiyya bint Huyayy (610 – 670) là vợ của nhà tiên tri Mahômét, người sáng lập Hồi giáo.

Магомет и Сафия

Сафия, проснувшись, заплетает ловкой

Голубой рукою пряди чёрных кос:

«Все меня ругают, Магомет, жидовкой», —

Говорит сквозь слёзы, не стирая слёз.

Магомет, с усмешкой и любовью глядя,

Отвечает кротко: «Ты скажи им, друг:

Авраам  — отец мой, Моисей  — мой дядя,

Магомет  — супруг».

1914

  

LĂNG MỘ SAPHIA*

Mạch nước nguồn trên những dãy sườn non

Vẫn mơ màng theo bờ khe chảy xuống

Như tu sĩ, trên quan tài màu trắng

Giữa trời xanh cây bách đứng lặng ngừng.

Như cô gái, hoa mimosa dịu dàng

Đang thả xuống những bóng cành bóng lá

Những bông hồng để mùi hương lan tỏa

Trong bụi cây họa mi khóc nỉ non.

Phía dưới là bờ hoang dã trong sương

Đường chân trời xa vời trong tầm mắt

Bầu không khí bao la và bát ngát

Eo biển Hellespont** xanh một màu xanh.

Bình yên cho em, tươi trẻ, khiêm nhường!

Tôi hôn lên lăng mộ em màu trắng

Năm thế kỷ bất tử, không quên lãng

Cả Phương Đông vẫn tưởng nhớ về em.

Hạnh phúc cho người quyến rũ trần gian

Nhưng trăm lần hạnh phúc hơn thế nữa

Tro tàn đặt lòng tin vào bất tử

Và trở nên huyền thoại suốt vĩnh hằng!

1903

__________________

*Như đã chú thích ở bài Mahômét và Saphia thì Saphia là vợ của Mahômét và tình yêu này cũng có thể coi là huyền thoại. Trong trận Khaybar, cha và chồng của Saphia bị giết còn Saphia cũng như các thành viên khác trong bộ lạc của cô bị bắt làm tù binh. Nhìn thấy Saphia vô cùng xinh đẹp bị giam giữ, nhà tiên tri Mahômét đã đưa cô đến ở cùng các bà vợ của mình và giải thoát cô khỏi chế độ nô lệ. Sau khi giải thoát, cô được lựa chọn để bảo lưu tôn giáo của mình và ra đi nơi nào cô muốn, hoặc là ở lại với Mahômét. Saphia quyết định ở lại và sống với ông. Thời điểm kết hôn với Mahômét, Saphia tròn 17 tuổi.

**Hellespont (tên gọi ngày nay là Dardanellia) – là một eo biển hẹp ở tây bắc Thổ Nhĩ Kỳ kết nối biển Aegea với biển Marmara.

Гробница Сафии

Горный ключ по скатам и оврагам,

Полусонный, убегает вниз.

Как чернец, над белым саркофагом

В синем небе замер кипарис.

Нежные, как девушки, мимозы

Льют над ним узор своих ветвей,

И цветут, благоухают розы

На кустах, где плачет соловей.

Ниже - дикий берег и туманный,

Еле уловимый горизонт:

Там простор воздушный и безгранный,

Голубая бездна - Геллеспонт.

Мир тебе, о юная! Смиренно

Я целую белое тюрбэ:

Пять веков бессмертна и нетленна

На Востоке память о тебе.

Счастлив тот, кто жизнью мир пленяет.

Но стократ счастливей тот, чей прах

Веру в жизнь бессмертную вселяет

И цветёт легендами в веках!

1903

ĐÊM MẦU NHIỆM*

Thiên thần đêm này từ trời xuống

(Kinh Koran)

Đêm mầu nhiệm. Những đỉnh cao kết vào nhau hạ xuống

Những chiếc khăn đóng hướng lên cao tận trời xanh.

Ông Muezzin hát lên. Những tảng băng vẫn ửng hồng

Nhưng cơn lạnh của bóng đêm đang thở ra từ thung lũng.

Đêm mầu nhiệm. Từ trên những sườn núi tối tăm

Mây vẫn còn buông và dường như đang vây lấy.

Ông Muezzin** hát lên. Trước ngôi trời Vĩ đại

Đã tỏa khói và đang chảy. Dòng sông Kim Cương.

Thiên thần Gabriel – không nghe thấy và vô hình

Qua thế giới ngủ yên. Cầu Chúa ban phước thiện

Con đường vô hình của người hành hương thần thánh

Xin cho mặt đất của người tình yêu với hòa bình.

1903

_____________________

*Đêm mầu nhiệm hoặc đêm tiền định – tức Laylat al-Qadr (tiếng Anh), là đêm 26 sang ngày 27 của tháng Ramadan mà theo truyền thuyết thì trong cái đêm linh thiêng này thiên thần Gabriel đã mang Koran từ trời xuống trần gian cho Ma-hô-mét.

**Ông Muezzin – giáo sĩ Hồi giáo, người từ tháp canh gọi tín đồ cầu nguyện.

Ночь Аль-Кадра

В эту ночь ангелы сходят с неба

(Коран)

Ночь Аль-Кадра. Сошлись, слились вершины,

И выше к небесам воздвиглись их чалмы.

Пел муэззин. Еще алеют льдины,

Но из теснин, с долин уж дышит холод тьмы.

Ночь Аль-Кадра. По темным горным склонам

Еще спускаются, слоятся облака.

Пел муэззин. Перед Великим Троном

Уже течет, дымись. Алмазная Река.

И Гавриил - неслышно и незримо –

Обходит спящий мир. Господь, благослови

Незримый путь святого пилигрима

И дай земле твоей ночь мира и любви!